Wie onlangs op vakantie is geweest naar het noorden van Italië, delen van Griekenland, Servië of Roemenië kan in principe tot een maand na zijn of haar reis geen bloed geven, doordat in het gebied een risico bestaat op besmetting met het Westnijlvirus. Het doneren van plasma kan wel. Dat bevestigt het Rode Kruis.
Het voorzichtigheidsprincipe geldt al enkele jaren en is gebaseerd op adviezen van het Europees Centrum voor Ziektepreventie en -bestrijding (ECDC). "Elke week publiceren zij een update van de risicozones in Europa", zegt woordvoerder Joachim Deman van Rode Kruis Vlaanderen. Mensen die in de vastgestelde periode naar dat gebied zijn afgereisd, geven beter geen bloed. Plasma doneren kan wel. "De maatregel geldt gedurende 28 dagen na terugkeer uit de risicozone", aldus Deman, die toegeeft dat de kans op besmetting met het Westnijlvirus erg klein is.
Het virus komt voor bij muggen en vogels, en kan worden overgedragen op de mens. Het duurt meestal enkele dagen voor iemand ziek wordt na besmetting. Veel van hen hebben geen klachten, een gedeelte ontwikkelt milde griepachtige symptomen zoals koorts, hoofdpijn en spierpijn. Een zeer klein deel kan ernstige klachten ontwikkelen, zoals hersenontsteking, waarbij er ook een kans op overlijden bestaat.
Het Westnijlvirus komt vooral voor in Zuid-Europa, maar de voorbije jaren waren er ook in noordelijkere gebieden al besmettingen, onder meer in Berlijn (2019) en in Nederland (2020). Personen die bloed willen doneren, kunnen best via de website van het Rode Kruis een korte donorzelftest invullen om te zien of er beperkingen gelden als donor. "Plasma geven kan altijd", beklemtoont Deman.
Tijdens de zomermaanden daalt het aantal donoren elk jaar, onder meer door beperkingen zoals die voor het Westnijlvirus, maar ook door andere redenen. Dit zet de bloedvoorraden van het Rode Kruis onder druk. "Tijdens de zomer van 2019 - de laatste normale - hadden we 11 procent minder donoren", illustreert de woordvoerder. Ook nu is er een daling. "Voor twee bloedgroepen, AB negatief en O negatief, is de bloedvoorraad op dit moment laag."