20 jaar geleden zag de patiëntenrechtenwet het licht. Enkele bedenkingen daarover maakte dr. Ilke Montag, bloggend voor de vzw Patient Empowerment. Met als insteek goed patiëntschap. Ze is lid van de raad van bestuur van die vzw.
Onlangs raakte bekend dat Ilke Montag na tal van beleidsfuncties in ziekenhuizen aan de slag ging als raadgever medisch beleid bij de nationale studiedienst van de Socialistische mutualiteiten. Enkele citaten uit haar recentste blog.
“Goede gezondheidszorg vraagt om ‘goede’ patiënten. De paradigmashift die op tafel ligt: van een vrijblijvende en afwachtende houding (‘De patiënt als passagier’) naar een constructieve en coöperatieve houding (‘De patiënt als piloot en copiloot’).”
Charter van goed patiëntschap
“Een adequate relatie zorgvrager-zorgverstrekker vraagt ook om dialoog en om participatie. Enerzijds creëert dat een verwachting naar de zorgverstrekker. Anderzijds vraagt het om verantwoordelijkheidszin van de zorgvrager. Zou op dat vlak een charter van goed patiëntschap ook niet op zijn plaats kunnen zijn?”
“Volgens mij nemen we nog te vaak te weinig tijd om de violen voor de start van de diagnosestelling en behandeling gelijk te stemmen. Hebben we voldoende in kaart gebracht wat het traject van diagnosestelling en behandeling kan zijn? Sprak de patiënt duidelijk uit wat hij echt wil binnen het kader van zijn levensdoelen en sluit het vooropgestelde diagnose- en behandelplan hierbij aan? Zijn er voldoende stop-momenten voorzien om de therapie terug kritisch in vraag te mogen stellen?”
“Van mij als patiënt, maar ook als gewone burger, wordt verwacht dat ik de geldende sociale omgangsvormen respecteer, met name wederzijds respect tonen; zich niet fysiek en/of verbaal agressief gedragen; geen onredelijke therapeutische eisen stellen en gemaakte afspraken nakomen. Om te bepalen wat een ‘onredelijke therapeutische eis’ is, zouden alle aspecten aan bod moeten komen, dus bijvoorbeeld ook de kostprijs van een behandeling.”
“Om tot het best mogelijke resultaat te komen is het een absolute must dat ik als zorgvrager mijn verschillende zorgverleners zo goed mogelijk informeer, meedenk en meebeslis over de finale behandeling, maar ook de samen gekozen therapie, met de bijbehorende instructies, adviezen en leefregels, opvolg. Ik ben ook zo eerlijk om te zeggen dat het me niet lukt om een deel van de therapie op te volgen.“
“Als zorgvrager geef ik ook duidelijk aan wanneer ik iets niet begrijp en maak ik duidelijk dat ik nog een aantal vragen wil beantwoord zien vooraleer ik volledig geïnformeerd kan toestemmen in de voorgestelde therapie. In de relatie is de zorgvrager het meest kwetsbaar en dus moet de geëngageerde grondhouding van de zorgvrager worden gesterkt door de zorgverstrekker. Dat heet dan ‘empowerment’. “
Oersterk team
“Persoonlijk denk ik dat de tijd rijp is om de discussie te durven voeren over meer eigen verantwoordelijkheid voor patiënten. Zowel om patiënten (meer) bewust te maken van hun verantwoordelijkheden, maar ook om zorgverstrekkers te motiveren hun patiëntgerichtheid en communicatieve vaardigheden te verbeteren. Zorgverstrekkers moeten patiënten meer durven aanspreken op onverantwoord gedrag.“
“Therapeutische hardnekkigheid zou tot het verleden moeten behoren. De afgelopen decennia is de positie van de patiënt immers veel sterker geworden en dat is een zeer goede zaak.”
“Door de ervaring en de kennis samen te leggen worden zorgvrager en zorgverlener een oersterk team. It takes two to tango and to win! Dat samenspel, die gedeelde controle en verantwoordelijkheid komen in de huidige wet op de patiëntenrechten nauwelijks tot uiting. Op dat vlak is er zeker nood aan een update van de wet.”
“We moeten meer en blijvend durven inzetten op deze cultuuromslag en ons niet beperken tot het herschrijven van de 20-jarige wet. Het bestaande gezondheidszorgsysteem blijvend betaalbaar houden is een verantwoordelijkheid van ons allemaal.”
De volledige blog leest u hier.
> Dr. Montag gestopt als hoofdarts Jan Yperman Ieper
> Charter drukt patiënt met neus op eigen verantwoordelijkheden
