De mediasector engageert zich om psychische kwetsbaarheid op een respectvolle en stigmavrije manier te verslaan. Toonaangevende mediabedrijven ondertekenden vandaag in Antwerpen het Charter stigma en media. Dit initiatief van de Staten-Generaal Geestelijke Gezondheid (SGGG) en de Vlaamse Vereniging Psychiatrie (VVP) werd gehost door de Vlaamse Vereniging van Journalisten (VVJ).

Het Charter stigma en media wordt breed ondersteund door zowel de mediasector als de overheid en de geestelijke gezondheidszorg. Toonaangevende mediabedrijven hebben het charter ondertekend, waarmee ze hun inzet tonen voor een stigmavrije en respectvolle berichtgeving over psychische gezondheid. Vlaams minister van Media Benjamin Dalle, federaal minister van Volksgezondheid en Sociale Zaken, Frank Vandenbroucke, en Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin, Hilde Crevits, steunen het initiatief. Hun betrokkenheid, samen met de samenwerking tussen de Staten-Generaal Geestelijke Gezondheid (SGGG), de Vlaamse Vereniging Psychiatrie (VVP) en de Vlaamse Vereniging van Journalisten (VVJ), onderstreept het gezamenlijke streven om de beeldvorming van psychische gezondheid te verbeteren en stigma te verminderen.

De ondertekening vond plaats in de gebouwen van DPG Media. 

Tien aanbevelingen voor stigmavrij berichten (naar analogie van de Code voor Journalisten):

Maatschappelijke relevantie

• Bekijk of het maatschappelijk relevant is om in berichtgeving te vermelden dat iemand een psychische aandoening heeft.
• Medische gegevens zijn zeer privacygevoelig. Weeg het respect voor het privéleven telkens af tegenover het maatschappelijk belang van de informatie en tast het vanuit dit oogpunt niet verder aan dan noodzakelijk.

Waarheidsgetrouw berichten

• Gebruik betrouwbare, deskundige bronnen om de psychische aandoening te benoemen en te beschrijven.
• Leg niet automatisch en ongegrond het verband tussen een psychische aandoening en storend gedrag.

Gebruik gepaste termen

• Vermijd stigmatiserende en discriminerende termen zoals ‘gevaarlijke gek’ of ‘ontsnapt uit de psychiatrie’. Benoem aandoeningen niet in pejoratieve zin.

Geef duiding

• Leg wetenschappelijke termen die je gebruikt in je berichtgeving kort uit.
• Belicht waar het kan de maatschappelijke mogelijkheden die er zijn voor het voorkomen van psychische aandoeningen, voor het herstel ervan, voor beschikbare zorg en zo meer.

Respect voor het privéleven

• Ga in het bijzonder omzichtig om met mensen in een kwetsbare situatie.

Respect voor de menselijke waardigheid

• Vermijd sensatie ten koste van personen met een psychische aandoening.
• Wees empathisch: bericht van uit de idee dat de persoon met een psychische aandoening een familielid of vriend zou kunnen zijn.
   

Maatschappelijke verantwoordelijkheid

Benjamin Dalle, Vlaams minister van Media: "De media hebben een grote invloed op hoe mensen denken over psychische gezondheid. Dit charter helpt om het stigma te doorbreken en voor een meer empathische berichtgeving te zorgen. Ik waardeer de mediabedrijven die het charter al hebben ondertekend. Tegelijkertijd roep ik alle media op die dit nog niet hebben gedaan, om dit belangrijke maatschappelijke engagement alsnog mee te ondersteunen."

Positieve impact op beeldvorming
Frank Vandenbroucke, federaal minister van Volksgezondheid en Sociale Zaken, benadrukte: "Samen kunnen we het stigma rond psychische aandoeningen verminderen. De impact van deze ondertekening reikt verder dan enkel de mediawereld. Dit charter biedt de media een duidelijke leidraad om stigma’s te doorbreken en bij te dragen aan een meer inclusieve samenleving. Elke stap die we zetten om begrip te bevorderen en vooroordelen weg te nemen, is van onschatbare waarde."

Hilde Crevits, Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin: "Psychische kwetsbaarheid is een realiteit voor velen. De media kunnen helpen om een constructief en respectvol gesprek te voeren over geestelijke gezondheid. Dit charter helpt in de preventie van psychische problemen en het bevorderen van geestelijke gezondheid in de samenleving. Door op een zorgvuldige en empathische manier te berichten, dragen de media bij aan een positieve verandering."

Toekomstige stappen
De VVP en de SGGG willen ook werken aan beter taalgebruik van hulpverleners ten aanzien van personen met een psychische kwetsbaarheid.

Frieda Matthys, voorzitter van de Staten-Generaal Geestelijke Gezondheid: "Dit charter is een belangrijke stap in onze strijd tegen stigma. De media tonen hiermee hun bereidheid om een positieve bijdrage te leveren aan de beeldvorming van psychische gezondheid, de sector van de geestelijke gezondheidssector kunnen ze als een partner beschouwen want heeft uiteraard zelf een verantwoordelijkheid in het respectvol benoemen en bejegenen van mensen met een psychische kwetsbaarheid."

Kirsten Catthoor (foto), voorzitter van de Vlaamse Vereniging Psychiatrie: “De grote kracht van dit charter ligt in de intentie om op te komen voor een waardige representatie in de media van de meest kwetsbare personen. Zij zijn daar, vaak nog meer dan andere minderheidsgroepen, zelf niet altijd toe in staat. De samenwerking tussen journalisten en psychiaters wordt in alle wetenschappelijke papers als prioritair genoemd in het verminderen van stigma.”

Tevens wordt er gekeken naar mogelijkheden om het charter en de aanbevelingen op te nemen in de curricula van journalistieke opleidingen aan academies, universiteiten en hogescholen.

Charlotte Michils, algemeen secretaris van de Vlaamse Vereniging van Journalisten: “Goede journalistiek moet zijn voelhoorns uitsteken. Ze moet affiniteit ontwikkelen met maatschappelijk gevoelige onderwerpen als geestelijke gezondheid. Aanbevelingen kunnen daarbij helpen. Dit uiteraard met het volste respect voor de redactionele vrijheid.”

Ondertekenende media tot nu toe
News City, DPG Media (HLN, VTM NIEUWS en magazines) • MO* • Kerk&Leven • TV Limburg • ATV •TV Oost • Ring TV • Stamp Media • De Morgen • Humo

Het charter vindt u terug op www.sggg.be

> ZAS opent nieuwbouw voor jongerren met psychische problemen