Er moeten homogene bevoegdheidspakketten komen in de gezondheidszorg, maar over het niveau - federaal, gemeenschappen of gewesten - waar die bevoegdheden het best terecht komen, zijn de toplui van het Vlaamse Agentschap Zorg en Gezondheid (AZG), het federale Riziv, het Brusselse IrisCare en het Waalse Aviq het niet eens.

Zij beten deze voormiddag de spits af van de hoorzittingen waarmee de Gemengde Commissie Evaluatie van de Staatshervorming haar activiteiten startte. De commissieleden van Senaat en Kamer hoorden achtereenvolgens Dirk Dewolf (AGZ, foto), Benoît Collin (Riziv), Tanja Dekens (Iriscare) en Françoise Lannoy (Aviq).

Voor Dirk Dewolf is het aangewezen om de opsplitsingen qua bevoegdheden weg te werken door een verdere overdracht van de bevoegdheden inzake gezondheidszorg, waarbij het principe van homogene bevoegdheden het uitgangspunt moet zijn. 

Naast de homogenisering pleit hij voor de overdracht van de ziekenhuisfinanciering, de honoraria van zorgverstrekkers en de volledige bevoegdheid over de uitoefening van de gezondheidszorgberoepen aan de gemeenschappen. Enkel de bevoegdheid voor toelating van medische hulpmiddelen en medicatie op de Belgische markt zou federaal blijven, gezien het gaat om producten die worden gereguleerd op Europees niveau.

Defederalisering en solidariteit

De verdere defederalisering hoeft voor Dewolf geen afbouw van de solidariteit in het houden, door de inning van sociale bijdragen en de financiering vanuit fiscale inkomsten federaal te houden, met een uitbreiding van het bestaande dotatiesysteem. 

Benoît Collin wees erop dat in geen enkel land de gezondheidszorg volledig gecentraliseerd is of volledig geregionaliseerd is. De gezondheidszorg moet zo dicht mogelijk bij de patiënt georganisereerd worden, maar er is een globaal beheer van het systeem nodig. De interpersoonlijke solidariteit is volgens hem essentieel en de voorstellen van Vlaanderen zijn niet in overeenstemming met dat principe.

Raadgevende stem

Op institutioneel vlak stelde Collin dat het een institutionele fout was om de gezondheidszorg gedeeltelijk over te hevelen naar de gemeenschappen en niet naar de gewesten. Het is voor hem niet wenselijk dat de ziekteverzekering naar de deelstaten over te hevelen. Wel kunnen die partners met raadgevende stem zijn om prestaties te oriënteren naar bepaalde regio's naargelang de behoefte. Heel wat problemen kunnen opgelost worden door de zesde staatshervorming af te maken, besloot de administrateur-generaal van het Riziv.

Ingewikkeld Brussel

Voor Tanja Dekens is een evaluatie maken van de zesde staatshervorming moeilijk omdat de implementatie nog steeds bezig is, onder meer door de ingewikkelde structuur van het Brussels Gewest. Ook zij pleitte voor homogene bevoegdheden. Bij de overheveling van een gedeeltelijke bevoegdheid komen niet altijd de nodige ambtenaren en middelen mee. Bovendien vallen de investeringen federaal stil vanaf het ogenblik dat duidelijk is dat de bevoegdheid overgeheveld zal worden. "Dat betekent dat we met een achterstand moeten starten, eens we de bevoegdheid hebben", stelde Dekens vast. Ze betreurde ook dat in de financiering geen rekening gehouden wordt met de gezondheidstoestand van de bevolking in een gewest.

Transparant

Françoise Lannoy had vier aanbevelingen op basis van de uitvoering van de zesde staatshervorming. De overhevelingen moet duidelijk en transparant zijn. Uitzonderingen schaden de samenhang en zorgen voor spanningen. Daarnaast is het belangrijk dat volledige bevoegdheidspakketten worden overgeheveld en niet enkel delen. Ook de overheveling van een lijst van nominatief opgesomde diensten is voor haar niet opportuun. Tot slot moet elke hervorming vertrekken vanuit het belang van de burger.