De Universiteit van Amsterdam coördineert een nieuw Europees project, waarbij ook België betrokken is, dat privacyvriendelijke technieken voor gezondheidsgegevens gaat ontwikkelen. 

UvA-onderzoeker dokter Francesco Regazzoni van de Complex Cyber Infrastructure groep van het Informatica Instituut kreeg een subsidie van 750.000 euro om als projectcoördinator het nieuwe zeven miljoen euro kostende Europese project SECURED  te leiden. Dit project heeft als doel het opschalen van technieken voor anonimisering, collaboratief rekenen en synthetische generatie van gezondheidsgegevens, zodat die veilig kunnen worden gebruikt in medische toepassingen. 

Onpraktisch en onbetrouwbaar

Vandaag zijn zulke technieken te onpraktisch voor een aantal toepassingen, zoals real-time beeldclassificatie, genoomanalyse of monitoring van patiënten op afstand. Ze zijn vaak ook te onbetrouwbaar om te worden gebruikt als opleidingsmateriaal in het onderwijs of voor trainingsmateriaal van machinaal lerende software.

Het genereren van synthetische gegevens is een van de technologieën die in het project worden onderzocht. “Als je een zeldzame ziekte wilt bestuderen en daarvoor machinaal leren wilt gebruiken”, zegt Regazzoni, “heb je een grote hoeveelheid trainingsgegevens nodig, maar die zijn niet altijd beschikbaar. Dan zou je graag synthetisch realistische gegevens willen genereren. Een ander voorbeeld is het gebruik van medische gegevens voor trainingsdoeleinden in educatie. Natuurlijk moet er dan wel voor worden gezorgd dat de gegenereerde gegevens dezelfde kenmerken hebben als de oorspronkelijke gegevens en dat ze niet tot die oorspronkelijke gegevens kunnen worden herleid. Project SECURED ontwikkelt de fundamenten van technologie om deze garantie te bieden.”

Vanuit wetenschappelijk oogpunt willen dr. Regazzoni  en zijn collega’s in het project technische bouwstenen ontwikkelen, zowel in hardware als in software, die privacybescherming van gezondheidsgerelateerde gegevens garanderen. Naast het genereren van synthetische gegevens en multi-party computation ontwikkelen de onderzoekers ook technieken om het privacyniveau van gegevens die in bepaalde toepassingen worden gebruikt te kwantificeren. Het meten en kwantificeren van privacy is nog steeds een onopgelost wetenschappelijk probleem. “Naast medische en gezondheidsexperts hebben we onderzoekers in het project die gespecialiseerd zijn in hardware- en softwareimplementaties, wat onze expertise is aan de UvA, maar we hebben ook onderzoekers die gespecialiseerd zijn in formele verificatiemethoden, onderzoekers die het wiskundige grondwerk doen, privacy-experts en zelfs juridische experts.” 

België betrokken partij 

Europa wil innovatief zijn op medisch gebied en minder afhankelijk worden van niet-Europese technologie, maar tegelijkertijd moet Europa natuurlijk wel voldoen aan privacywetgeving zoals de AVG. “In plaats van dat de regelgeving de technologie volgt, zoals vaak het geval is, proberen wij zowel de nieuwe technologie als de regelgeving samen te ontwikkelen. Dat is ook een uniek aspect van het project”, aldus Regazzoni. 

De in het project ontwikkelde bouwstenen zullen worden gedemonstreerd in vier demonstraties: real-time tumorclassificatie, tele-monitoring van kinderen met ernstige ziekten, het genereren van synthetische gegevens voor het onderwijs, en de privacy van genoomdata. Het einddoel van het project is het vergemakkelijken van de samenwerking van hubs voor gezondheidsgegevens in heel Europa.

Project SECURED is gestart op 1 januari 2023 en loopt drie jaar, tot eind 2025. Aan het begin van het derde jaar komt er een open oproep om belangstellenden uit te nodigen de binnen het project ontwikkelde technologieën te testen in hun demonstraties. Naast Nederland zijn ook België, Ierland, Italië, Spanje, Griekenland en Hongarije bij het project betrokken.