Gisteren vond voor de eerste keer in Vlaanderen een operatie plaats met 3D-visualisatie door de HoloLens-2-headset mixed reality van Microsoft. Deze operatie was via ‘live teaching’ mondiaal via het internet te volgen. Collega-chirurgen en andere geïnteresseerden konden de operatie rechtstreeks volgen. 

Kijk hier mee door de bril van dokter Tollens.

Buiten het Luikse ziekenhuis CHC werd het nog nooit eerder gedaan in België, opereren met behulp van een headset met 3D-beelden. Deze headset laat toe digitale 3D-objecten in de fysieke werkelijkheid te plaatsen en in realtime samen te werken met andere chirurgen.

De zogenaamde HoloLens is een draadloze, holografische mixed reality headset waarmee je een hologram kunt creëren dat zich aanpast aan de fysieke omgeving. Dit hologram kunnen gebruikers op een heel natuurlijke wijze vastpakken en bewegen. Maar daarnaast houdt men ook een duidelijk zicht op de fysieke omgeving.

Complexe littekenbreukoperatie

Dokter Tim Tollens, algemeen en abdominaal chirurg in het Imeldaziekenhuis, voerde een complexe littekenbreukoperatie uit met behulp van de headset. Hierbij werd de hele ingreep live gestreamd op het internet en kon men wereldwijd als professional door de ogen van dokter Tollens de operatie mee volgen.

Kijkers konden live vragen stellen. Vervolgens liet de vernieuwende mixed virtual reality headset toe om simultaan in het operatieveld met behulp van holografische beelden het dossier van de patiënt toe te lichten of bijvoorbeeld diens CT-scan beelden te tonen.

Wandelen binnen het lichaam van de patiënt

Het medisch dossier werd geraadpleegd zonder zich te verplaatsen. Daarnaast werd een anatomisch 3D-model geconsulteerd waarbij de chirurg binnen het lichaam van zijn patiënt kan wandelen. Dit alles laat toe de strategie van een ingreep nog veel beter en accurater uit te voeren.

“Het is ongelooflijk hoeveel toepassingen de HoloLens heeft,” zegt dokter Tim Tollens. “Wij staan nog maar aan het begin van deze technologische revolutie en naarmate meer applicaties ontwikkeld zullen worden, zullen de toepassingsmogelijkheden ervan nog meer uitbreiden."

"Bijkomend voordeel van het gebruik van de HoloLens is het feit dat alles ‘hands free’ kan gebeuren. Je hoeft geen computer meer aan te raken om te interageren met de software. Ook kan de bril bestuurd worden met de stem. Het toestel herkent standaard commando’s en negeert achtergrondgeluiden. De mogelijkheid bestaat zelfs om aangepaste commando’s te creëren.”

Ook voor gynaecologie

Ook dokter Jan Baekelandt, gynaecoloog, is erg positief over deze gloednieuwe toepassing: “Na de proef-workshop van de firma Mr. Watts, app-ontwikkelaar voor de HoloLens, was ik meteen enthousiast. Deze toepassing zal ook binnen de gynaecologische chirurgie tal van mogelijkheden creëren."

"Zo kan je tijdens de ingreep met mixed virtual reality de exacte lokalisatie van gezwellen (bv. fibromen) holografisch laten oplichten op de patiënt. Zo moet je niet meer gaan zoeken waar het gezwel zit. Een enorme aanwinst voor de arts."

"Daarnaast zie ik ook toepassingen om informatie meer verstaanbaar naar patiënten over te brengen, om patiënten op afstand beter op te volgen en om medische opleiding te ondersteunen op manieren die ervoor niet mogelijk waren."

"Dit zijn nog maar de eerste kleine stappen in de augmented reality in de chirurgie. De accuraatheid zal met verdere technologische evoluties nog toenemen en mogelijk zelfs leiden tot nieuwe operatietechnieken."

"De 3D-bril kan ook perfect gebruikt worden voor opleiding en training. De chirurg kan nu heel eenvoudig van op afstand demonstreren hoe hij bepaalde procedures uitvoert of iemand adviseren zonder zelf in de operatiezaal te staan. Er kan ook getoond worden hoe een ziekte evolueert of hoe organen aftakelen. En hiervoor hoeven bijvoorbeeld studenten niet eens de operatiezaal binnen te gaan.”

Voordelen in coronatijden

Philip Rijkers, hoofdarts Imeldaziekenhuis, ziet nog andere voordelen. “In deze coronatijden kan de HoloLens soelaas bieden. Wanneer één zorgverstrekker zich in de besmette zone bevindt, kan die door middel van zo’n mixed reality headset bijgestaan worden door andere artsen en verpleegkundigen die niet in de besmette zone staan. Zo worden minder zorgverstrekkers blootgesteld aan het virus. Een win-win dus."

"Het is duidelijk dat coronatijden ook hebben bijgedragen tot een versnelde ontwikkeling van nieuwe tools. En de HoloLens is daar een voorbeeld van.”

De firma BD Interventional, beter bekend als het voormalig CR Bard, verleende graag de samenwerking aan dit project voor de toekomst.

De kostprijs van zo’n headset is € 3.500,00. Het ziekenhuis hoopt om in het najaar enkele exemplaren van deze headset te kunnen aankopen. “Het zou onze geneeskunde naar een hoger niveau tillen en ook de kansen geven aan een nieuwe generatie artsen om zich volledig te ontplooien in deze technologische evolutie,” aldus dokter Rijkers.