Steeds meer Vlamingen doen vrijwilligerswerk aan boord van de ziekenhuisschepen van Mercy Ships, de internationale liefdadigheidsorganisatie die op haar ziekenhuisschepen gratis chirurgie verleent aan de allerarmsten. Zo ook dr. Jos Claes die daarover getuigt.

Vlamingen zetten zich meer dan ooit in voor Mercy Ships, de internationale liefdadigheidsorganisatie die op haar ziekenhuisschepen gratis chirurgie verleent aan de allerarmsten. In 2023 vertrokken intussen meer dan 20 Vlaamse vrijwilligers naar het schip in Senegal en Sierra Leone. Een nieuwe groep van 15 vrijwilligers staat bovendien al klaar om in 2024 naar Afrika te vertrekken. Steeds meer Vlamingen vinden dus hun weg vinden naar het ziekenhuisschip van Mercy Ships om een positieve impact te hebben op het leven van de meest kwetsbaren, luidt het bij de aftrap van de nieuwe campagne.

Het vrijwilligersproject van Mercy Ships is uniek, omdat alle vrijwilligers niet alleen hun tijd, maar ook hun eigen reis- en verblijfskosten betalen. Bovendien gaat men minimaal 2 maanden aan boord, dit met uitzondering van het gespecialiseerd medisch team - onder wie de chirurgen - die veelal voor 2 weken hun dienstverlening doen aan boord. De eigen financiële inbreng van het vrijwilligerskorps maakt dat een aanzienlijk deel van de fondsenwerving rechtstreeks wordt besteed aan de aankoop van medisch materiaal, patiëntenzorg en lokale projecten.

"Fantastisch gevoel"

Eén van de toegewijde vrijwilligers is de Belgische NKO-chirurg Jos Claes, die benadrukt hoe uitzonderlijk het project van Mercy Ships is: "Het idee om met een volledig uitgerust ziekenhuisschip voor tien maanden ter plaatse te gaan, is bijzonder sterk. Dat het vaak gaat om operaties die het leven van de patiënt voorgoed veranderen, motiveert mij om bij Mercy Ships vrijwilligerswerk te doen. Het geeft je een fantastisch gevoel om met je eigen engagement het leven van iemand te verbeteren."

"Ik mag dan als chirurg wel de eigenlijke operatie uitvoeren, ook de andere functies aan boord zijn even belangrijk, van verpleegkundigen en anesthesisten tot de vrijwilligers in de keuken, bij de administratie of in de poetsploeg. De verandering in het leven van de patiënten realiseren we met een heel team.”

Dr. Jos Claes is neus- keel- en oorchirurg (NKO-chirurg) aan het Universitair Ziekenhuis van Antwerpen. Hij ging in oktober 2018 twee weken aan boord als vrijwilliger om hoofd-halsingrepen uit te voeren. Hij hield daarvan een reisblog bij, die u hier kan lezen. Hieronder vertelt hij over zijn ervaring op ons ziekenhuisschip.

Nieuwe kans
“Ik kan het voorbeeld geven van een vrouw die ik behandelde met een monsterlijk grote halsmassa”, zegt dr. Claes. “Ze was niet alleen fysiek slachtoffer van haar aandoening, maar ook psychisch en sociaal. Ze vertelde ons dat haar familie en zelfs haar echtgenoot haar hadden verlaten vanwege haar tumor. De gratis operatie was voor haar als een godsgeschenk, ze was zo gelukkig dat ze zou genezen. Na de operatie was ze zo dankbaar dat ze ons altijd begroette met een dubbele thumbs-up wanneer ik en mijn collega-chirurgen passeerden. Begrijpelijk, want ze was niet enkel fysiek genezen, ook mentaal en sociaal kreeg ze een nieuwe kans.”

Wraakroepend
“Dat is voornamelijk wat mij zoveel voldoening geeft aan mijn vrijwilligerswerk bij Mercy Ships,” legt dr. Claes uit. “Het frustreert me soms dat vele patiënten in België genezing als iets vanzelfsprekends nemen. Ik krijg het gevoel dat mijn werk bij Mercy Ships hier in Guinee alle vaardigheden en kennis, die ik door de jaren heen in mijn vak heb verworven, volledig tot hun recht laat komen.”

“In Afrika kunnen eenvoudige hulpmiddelen, eenvoudige operaties of medicatie werkelijk levensveranderend zijn”, vervolgt dr. Claes. “Maar de overgrote meerderheid van de Afrikanen hebben simpelweg niet de financiële middelen voor verzorging of ze hebben niet de mogelijkheid om iemand te bereiken die hulp kan bieden. Meestal is er zelfs sprake van een combinatie van die twee redenen. Dat is wraakroepend om te zien.”

Gelijkwaardig aan westerse gezondheidszorg
“Die problematiek is in mijn ogen waar Mercy Ships perfect aan tegemoet komt”, zegt Dr. Claes. “In de eerste plaats biedt Mercy Ships qua heelkunde en diagnose een kwaliteit die volledig gelijkwaardig is aan die die we in de westerse wereld kennen. Het is werkelijk alsof een ziekenhuis uit België met een schip is overgeplant in een haven in Afrika en daar kan gebruikt worden voor de behandeling van de lokale mensen. Je kan als dokter dus werken zoals je dat thuis gewend bent en je 100% focussen op je werk.”

“Ten tweede zorgt Mercy Ships ervoor dat die medische zorg perfect betaalbaar is en perfect bereikbaar. Natuurlijk kan Mercy Ships niet altijd en overal bereikbaar zijn, maar de manier waarop zij werken met bijvoorbeeld screeningsprocedures in het land waarin zij het jaar daarop aanwezig zijn, zorgt ervoor dat de bereikbaarheid van hun zorg ook veel beter is.”

Zo eenvoudig is het
“Daarom kan ik aan al mijn collega’s warm aanbevelen om vrijwilligerswerk voor Mercy Ships te doen”, zegt dr. Claes. “Als ik met collega’s spreek over mijn vrijwilligerswerk krijg ik steevast dezelfde reactie. ‘Dat is fantastisch, ik zou zoiets ook graag doen’. Bijna iedereen heeft die reactie. Toch zijn er erg weinig mensen die het dan ook daadwerkelijk doen. Dat om uiteenlopende redenen, praktische of familiale.”

“Maar ik denk ook dat veel mensen terugschrikken van de potentiële moeilijkheden of omstandigheden waarin zij terecht zullen komen wanneer zij liefdadigheidswerk in Afrika willen doen. En in het geval van MS kan ik hen hierin alvast geruststellend toespreken gezien de werkomstandigheden. De operatiekamer bijvoorbeeld, als het over mijn type werk gaat, is perfect gelijkaardig aan de werkomstandigheden die we thuis hebben. Wat dat betreft kunnen zij helemaal gerust gesteld worden. Dus informeer u, ga op internet kijken en lees door en er gaat een hele wereld voor u open. Zo eenvoudig is het.”

- Je kunt Mercy Ships steunen door een gift te doen via de website mercyships.be/gift.
- Interesse om vrijwilligerswerk te doen aan boord van het schip? Kijk op mercyships.be/vrijwilliger.