De manier waarop minister Vandenbroucke (Vooruit) de supplementen aanpakt, blijft een doorn in het oog van Frieda Gijbels (N-VA). Groen (Petra De Sutter) dringt aan op nog meer geld voor preventie. Maggie De Block (Open VLD) zet meer efficiëntie en vereenvoudiging zoals met de laagvariabele zorg voorop. Liesbet Sommen (CD&V) vraagt om te sturen volgens zorgdoelstellingen. Voor Vlaams Belang is het statuut dokter-ambtenaar uit den boze terwijl PVDA het prestatiesysteem ziet als destabiliserend.

Moderator Bart Verhulst (VRT) sneed op het poltiek kopstukkendebat (symposium Medische Wereld, UZ Brussel) het thema ziekenhuisfinanciering aan met de vaststelling dat 181 miljoen het globale verlies is van alle algemene ziekenhuizen in ons land (MAHA-rapport). Voor Frieda Gijbels (N-VA) blijkt uit dat rapport ook dat Brusselse en Waalse ziekenhuizen meer verlieslatend zijn dan Vlaamse. Nochtans worden in die eerste ziekenhuizen de grootste supplementen gevraagd. “En wat doet minister Vandenbroucke: hij neemt vooral populistische maatregelen door algemeen te snijden in supplementen. Maar intussen kunnen Waalse en Brusselse ziekenhuizen meer supplementen blijven vragen. Verder nemen de wachtlijsten CT- en MRI-scans toe. Tot slot weet de minister niet eens hoe groot de afdrachten zijn in de verschillende ziekenhuizen en waar dus de knelpunten zitten, maar toch grijpt hij in het systeem in.”

“Eén stabiele en één instabiele vijver”

Frank Vandenbroucke (Vooruit) legde uit waar hij met zijn hervorming naartoe wil: “Eind 2024 zijn we rond. Dan moeten alle data op tafel liggen voor een fundamentele nomenclatuurhervorming. We vissen voor de financiering van het systeem in twee vijvers. Die van de artsenhonoraria is zeer instabiel (denk aan de recente indexatieproblemen). De andere vijver, het BFM is perfect geïndexeerd, maar volstaat niet. Die dualiteit verklaart mee de instabiliteit.”

“Het huidige systeem zit fout qua incentives voor CT’s en MRI’s, daarin ben ik het met Frieda Gijbels eens. Maar wat de supplementen betreft: in 2023 gaf ik een zuurstofballon van 262 miljoen aan de ziekenhuizen, waarvan overigens de radiologen mee profiteerden. Dat bedrag is wel peanuts tegenover dat van de supplementen. Het BFM in 2019 bedroeg zowat 8 miljard, en evolueert naar meer dan 11 miljard. Nu geven we 16% meer uit aan de  basisfinanciering van de ziekenhuizen, en dat moeten we blijven doen. We zetten de ziekenhuizen dus zeker niet op droog zaad, wel is iets efficiënter werken aangewezen."

"Massief investeren - wat we tot nu deden - blijft daarnaast een must. Maar dat het vijverpeil van de honoraria zo sterk fluctueert, leidt tot inefficiëntie.”

Petra De Sutter (Groen) viel haar regeringspartner Vandenbroucke niet aan, maar legde hier en daar andere accenten: “Meer inzetten op preventie kan de zorgkosten zorg drukken en dus moeten we  het geld verschuiven. We deden al veel door het BFM te verhogen en we kunnen fundamenteler hervormen met behulp van technologie. Laten we het Kenniscentrum daartoe veel meer inschakelen dan vandaag, met het doel om meer in te zetten op kwaliteit en performance.”

De diagnose van Maggie De Block (Open VLD) luidde dat het budget ziekenhuisfinanciering sterk steeg de voorbije legislatuur, “maar dat deden de schulden ook. De essentie van de ziekenhuisfinanciering is totaal voorbijgestreefd. Ik verwijs naar de vorige legislatuur (haar ministerschap) toen al vereenvoudingsmaatregelen getroffen werden door de invoering van laagvariabele zorg.”

Voor cd&v, de kleinste federale coalitiepartner, liet Liesbet Sommen noteren dat een vast artsenloon niet de prioriteit is van haar partij. “Niet-technische prestaties kunnen wel beter gehonoreerd worden. Wij willen zoveel mogelijk sturen op basis van gezondheidszorgdoelstellingen.”

Vast loon: tegenstellingen

Daarmee reageerde ze op de oppositiepartijen PVDA (Sofie Merckx) en Vlaams Belang (Dominiek Sneppe). PVDA legt de oorzaak van de instabiele financiering bij het volledig prestatie- en volumegebonden systeem. “De Intrinsieke motivatie van artsen is dat ze deskundig willen werken. Het huidige systeem trekt die motivatie volledig scheef. Vast loon voor ziekenhuisartsen, daar pleit ik voor. Universitaire ziekenhuizen werken grotendeels met een loonsysteem en ze draaien zeker niet slechter. Als efficiëntieoefening stel ik voor om de 2,6 miljard aan te pakken die rechtsteeks via geheime contracten naar de farma vloeit.”

Een bedrag dat Frank Vandenbroucke prompt aanvocht: “Minstens de helft daarvan vloeit terug naar ons.”

Merckx nam nog de minieme groeinorm op de korrel van Open VLD “die pleit voor een norm van slechts 1,5%: daar zal het zorgpersoneel voor betalen.”

Vlaams Belang is niet te vinden voor het statuut van de dokter-ambtenaar. “Wel streven we naar een gezonde mix prestatie-forfait. Zo moedig je artsen aan om wat meer te werken, wat tegelijk de negatieve gevolgen van het artsentekort inperkt. Er is ook veel meer overleg met de sector nodig voor de complexe ziekenhuishervorming: als je aan één draadje trekt, heeft dat gevolgen voor het hele systeem.”

> Voor toppolitici blijven abortus en euthanasie breuklijnen