Een pacemaker laten plaatsen kost de patiënt in een twee- of meerpersoonskamer in een Belgisch ziekenhuis gemiddeld 179 euro. Dat is bijna tien keer goedkoper dan een opname voor dezelfde ingreep in een eenpersoonskamer (1.713 euro). Voor de Christelijke Mutualiteit (CM) bewijst dit voorbeeld dat ziekenhuizen af moeten van de supplementen, zodat eenpersoonskamers de norm kunnen worden en hospitalisatieverzekeringen eigenlijk niet meer nodig zijn. Dat voorstelt lanceert CM in haar jaarlijkse ziekenhuisbarometer. Het rapport over de tarieven in de Belgische ziekenhuizen is woensdag gepubliceerd.
Nieuw in het inmiddels al veertiende rapport is dat deze keer ook twaalf specifieke ingrepen onder de loep werden genomen, zoals een appendix-operatie, het plaatsen van een knieprothese of een bevalling. En dat levert voor 2017 opvallende resultaten op, luidt het. Rode draad doorheen alle cijfers: steeds vaker zoeken ziekenhuizen creatieve manieren om extra inkomsten binnen te halen.
Dat doen ze vooral via de ereloonsupplementen. Voor een klassieke opname in een eenpersoonskamer zijn die supplementen in 2017 gemiddeld opnieuw 3,5 procent gestegen, bovenop de index. Het verschil in kostprijs tussen een opname in een eenpersoonskamer en een kamer voor twee of meer personen wordt daardoor steeds groter.
"Ook bij daghospitalisatie worden steeds vaker ereloonsupplementen aangerekend in eenpersoonskamers", stelt CM-voorzitter Luc Van Gorp. "In totaal, voor alle opnames in eenpersoonskamers met en zonder overnachting, betaalden CM-leden in 2017 ruim 200 miljoen euro aan ereloonsupplementen. Het bedrag blijft jaar na jaar stijgen."
De CM stelt vast dat een aantal ingrepen, zoals een galblaasverwijdering, in de praktijk nog veel te weinig in dagopname gebeuren. Nochtans is die ingreep volgens experten in de helft van de gevallen perfect mogelijk in daghospitalisatie.
Een andere "spijtige vaststelling" die het CM-rapport maakt: sommige ziekenhuizen rekenen accommodatieforfaits of comfortsupplementen aan de patiënt aan, zonder dat die de mogelijkheid heeft om echt en uitdrukkelijk te kiezen voor 'extra's', zoals televisie, telefoon, wifi of een koelkast in de kamer. Het merendeel van deze supplementen wordt gevraagd in een kamer voor twee of meer personen. "Daarmee lijken ziekenhuizen het verbod op kamersupplementen in dat soort kamers te omzeilen", aldus Van Gorp.
De ziekenhuisbarometer toont ook aan dat de kamersupplementen in sommige ziekenhuizen bijzonder hoog oplopen.
De barometer schetst daarmee een somber beeld voor de patiënt. "Steeds meer stevenen we af op een gezondheidszorg met twee snelheden", vindt de CM-voorziter. "Wie zich een dure hospitalisatieverzekering kan veroorloven, krijgt de beste omkadering. Dat is een evolutie waar wij als gezondheidsfonds absoluut niet achter staan. Al beseffen wij ook dat de ziekenhuizen inkomsten nodig hebben. Wij willen daarom samen met hen zoeken naar oplossingen die de patiënt vrijwaren."
In aanloop naar de verkiezingen van volgend jaar pleit CM voor een volledig verbod op ereloonsupplementen bij ziekenhuisopnames. "Als we de cijfers uit de CM-ziekenhuisbarometer extrapoleren naar de volledige bevolking, dan betaalden patiënten in het ziekenhuis in 2017 ruim 1,4 miljard euro uit eigen zak. Naar schatting 541 miljoen euro daarvan zijn ereloonsupplementen."
Voor facultatieve verzekeringen, zoals hospitalisatieverzekeringen, die onder meer deze kosten dekken, betalen alle Belgen samen vandaag ongeveer 1,7 miljard euro aan premies, zegt Van Gorp. "Als de supplementen verdwijnen, zijn hospitalisatieverzekeringen eigenlijk niet meer nodig. Een deel van het geld dat op die manier vrijkomt bij iedereen die een premie betaalt, werkgevers en particulieren, kunnen we overhevelen naar de wettelijke ziekteverzekering om op die manier tot een correcte en transparante financiering van zowel ziekenhuizen als artsen te komen."
Het gezondheidsfonds wil naar een volledige herziening van de ziekenhuisfinanciering. Ziekenhuizen mogen niet in de financiële problemen komen.