Nu het politieke seizoen op gang komt, maakt dr. Catherine Fonck, leider van de groep Engagés in de Kamer, zich grote zorgen over ons gezondheidsstelsel. "De absolute prioriteit is de aanwerving van gezondheidswerkers: er zijn nog nooit zoveel ziekenhuisbedden onbezet wegens het verzorgerstekort. Vandaag moeten we durven zeggen dat de zorgkwaliteit achteruitgaat, net als de screening, vooral voor oncologie."
"In andere EU-landen is het medisch personeel tussen 2000 en 2019 aanzienlijk toegenomen, maar hier niet." (Zie het verslag van de Europese Commissie "State of Health in the EU. België 2021)

44% van de artsen ouder dan 55

We tellen 3,2 artsen per 1.000 inwoners, het op één na laagste aantal in de hele Europese Unie...en we zitten onder het OESO-gemiddelde. Wij zijn het land met de meest zorgwekkende demografie (leeftijdspiramide). 44% van de Belgische artsen is ouder dan 55, het Europese gemiddelde bedraagt 34%. Dat betekent dat bijna 20.000 artsen binnen 10 jaar met pensioen zullen gaan... en niet over 10 jaar. De planningscommissie heeft hier geen rekening mee gehouden. We liggen nog steeds achterop. Dit is een superbelangrijk dossier, als er niets gebeurt zal het gezondheidsstelsel instorten."

Rizivquota
Volgens haar is het akkoord over de Rizivquota "helaas niet historisch, het is niet genoeg.  Het is niet wat de planningscommissie had gepland voor 2028. Er zijn net 33 meer artsen aan Franse kant dan het theoretische quotum. Dat is een ernstige stap terug, aangezien we van 1.100 studenten naar 800 à 850 studenten zullen gaan... En in deze periode hebben alle artsen die in het buitenland in Europa zijn opgeleid met een validatie van diploma's systematisch een rizivnummer zonder beperking. Bovendien mogen we niet vergeten dat deze artsen mobiel zijn, ze zijn naar ons gekomen... maar ze kunnen naar een ander land vertrekken. Vandaag gaan gespecialiseerde praktijken en ziekenhuizen intensief op zoek in andere landen om specialisten of huisartsen aan te werven.

Administratieve overbelasting

Volgens dr. Fonck zal de digitalisering van de gezondheidszorg niet alle administratieve overbelasting van de zorgverstrekkers kunnen oplossen: "De laatste jaren is die overbelasting niet verminderd. Ze neemt alleen maar toe. We moeten ingrijpende hervormingen durven doorvoeren: in ziekenhuizen blijven we controles en regels toevoegen. Wij moeten een hervorming aandurven met doelstellingen voor de ziekenhuizen (zoals een beheerscontract) die ze moeten halen. We zouden bijvoorbeeld kunnen besluiten om 70 tot 80% van de operaties in dagziekenhuis te laten plaatsvinden. Waarbij we checken of dit het juiste percentage is, maar er moet een keuze worden gemaakt in overleg met de sector."

Gebrek aan technologen
"Verder wordt het gebrek aan radiologie- en radiotherapietechnici zeer zorgwekkend . Er zijn ernstige tekorten in het veld. Minister Vandenbroucke lijkt de ernst van de situatie niet in te zien. De gevolgen voor de zorg zullen waarschijnlijk zeer verontrustend zijn voor heel België. Een Belgische studie van maart 2022 in Radiography (Sousa et al) benadrukt de noodzaak om snel actie te ondernemen in de opleiding en professionele ontwikkeling van Belgische medische beeldvormingstechnologen en -verpleegkundigen die werken in de radiotherapie, wegens hun kritieke rol in de behandeling van radiotherapiepatiënten.

Verpleegkundigengebrek
In ziekenhuizen ten slotte, "heeft het gebrek aan verpleegkundigen rechtstreeks gevolgen voor de artsen. Zij kunnen niet in goede omstandigheden blijven werken zonder een voldoende aantal verpleegkundigen. De minister wil elke beslissing of bijkomende financiering uitstellen tot de volgende legislatuur. De enige oplossing die hij voorstelt is voor studenten, gepensioneerden en werklozen. Deze oplossing is anekdotisch, zij worden geen gespecialiseerde verpleegkundigen met een toverstokje."

"Er moet dringend een promotieplan komen, want het zal nog verscheidene jaren duren voor we resultaten in het veld zien. Een gespecialiseerde verpleegkundige kan niet in één jaar worden opgeleid. Vandaag zijn er 6.000 vacatures in de verpleging, terwijl er in 2019 slechts een tekort was van 4.500. "

Voor dr. Fonck zijn de patiënten tegenwoordig meer in gevaar dan vroeger: "Ons gemiddelde tegenwoordig: een verpleegkundige is verantwoordelijk voor 9,4 patiënten.... en 's nachts zelfs voor 18 patiënten! Internationale normen wijzen erop dat meer dan 8 patiënten per verpleegkundige een onveilige situatie is en leidt tot een gebrek aan zorgkwaliteit. 70% van de verpleegkundigen zegt dat ze geen tijd hebben om met hun patiënten te praten. De problemen duiken vooral op in interne geneeskunde, geriatrie en chirurgie."

> Kamer keurt artsenquota goed