Tijdens de COVID-19-pandemie werd in België een tijdelijke terugbetaling voor kine op afstand (tele- en/of videoconsult) geïmplementeerd om de zorgtoegang te verzekeren en tegelijkertijd het risico op infecties te beperken. Uit een Belgische studie blijkt dat meer dan de helft van de consultaties een combinatie was van fysieke bezoeken en kinesitherapie op afstand. Zowel patiënten als kinesitherapeuten reageerden positief.

Om de ervaring met, en de algemene mening over, deze nieuwe vormen van kinesitherapie bij zowel patiënten als kinesitherapeuten te beoordelen werden, met medewerking van vier universiteiten, twee enquêtes (NL en FR) uitgevoerd: één voor Belgische eerstelijns-kinesitherapeuten en één voor patiënten.

In totaal vulden 1.567 eerstelijnskinesitherapeuten de enquête in, van wie er 643 kinesitherapie op afstand aanboden tijdens de COVID-19-pandemie, en 183 patiënten, van wie er 35 kinesitherapie op afstand ontvingen tijdens de COVID-19-pandemie.

Aanvaarding en barrières

Over het algemeen ondersteunde meer dan de helft van de patiënten en de kinesitherapeuten het gebruik van gemengde kinesitherapie. Belangrijk hierbij is dat de aanvaarding van kinesitherapie op afstand als alleenstaande therapie, zoals geïmplementeerd tijdens de COVID-19- pandemie, lager was dan wanneer ze gecombineerd werd met fysieke consultaties.

Hands-on therapie niet kunnen krijgen was de meest gemelde barrière door zowel patiënten die kinesitherapie op afstand kregen als degenen die dit niet kregen.

Het merendeel van de patiënten met tele-kine tijdens de COVID-19-crisis voor een klacht waarvoor ze al fysieke consultaties kregen vóór de lockdowns, gaven aan dat kinesitherapie op afstand vergelijkbaar was met of zelfs beter was dan fysieke consultaties. Belangrijke aspecten van persoonsgerichte zorg, zoals begeleiding naar zelfmanagement, het creëren van een therapeutische band en aandacht voor de persoonlijke omgeving en situatie, werden hierbij beoordeeld.

Voor de meeste kinesitherapeuten moeten nog een aantal belangrijke barrières overwonnen worden, zoals bijvoorbeeld bij het bepalen of een patiënt geschikt is voor gemengde kinesitherapie (slechts een minderheid van hun patiënten komt hiervoor in aanmerking). Het zal zeer moeilijk zijn om gemengde kinesitherapie te integreren in de dagelijkse praktijk en de beschikbaarheid van hulpmiddelen of applicaties die veilig, gebruiksvriendelijk en toegankelijk zijn, roept ook nog vragen op.

Het zal belangrijk zijn om de bestaande belemmeringen weg te werken en het gebruik van kinesitherapie op afstand te promoten om te ontsnappen aan de huidige “onbekend is onbemind” impasse.

Correct financieel en juridisch raamwerk

Om dat te bereiken is een duidelijk en correct financieel en juridische raamwerk nodig waarin o.a. de terugbetaling van deze behandelingen op afstand wordt aangepakt. Kinesitherapeuten (en studenten kine) zouden ook getraind moeten worden in alle juridische, technische en klinische aspecten over tele-kine of gemengde kinesitherapie. Dat is de enige manier om te zorgen voor een duurzaam en toekomstbestendig gebruik van nieuwe technologieën in de kinesitherapie.

Verdere duiding en informatie kan u hier terugvinden