Raadplegingen op afstand moeten complementair blijven aan fysieke contacten met zorgverleners. Ze zijn vooral geschikt voor eerder administratieve zaken of voor de opvolging van bestaande aandoeningen. Er moet ook voldoende informatie, ondersteuning en een veilig platform komen. Met oog voor kwaliteit. Dat wijst een grootscheepse bevraging uit van het Nationaal Intermutualistisch College.

Volgens het monitoringrapport covid-19 van het Riziv werden tussen maart en mei 2020 ruim 3,8 miljoen raadpleging op afstand gefactureerd. Het gros hiervan bij huisartsen. Een grootschalige bevraging bij 100.000 ziekenfondsleden waarvoor een raadpleging op afstand was aangerekend, peilde naar de perceptie van dergelijke raadplegingen (RP). Het Riziv verleende zijn medewerking aan deze bevraging. De koepels van patiëntenorganisaties (VPP, LUSS, RaDiOrg) gaven eveneens input.

Ruim driekwart van de ondervraagden zegt (heel) tevreden te zijn over de teleconsultaties die ze gehad hebben in coronatijden. Anderzijds zegt 80% dat een fysieke raadpleging het meest wenselijk blijft en 62% is van mening dat raadplegingen op afstand eerder uitzondering dan regel moeten blijven. "De ondervraagden vinden teleconsultaties vooral nuttig voor het verkrijgen van een geneesmiddelenvoorschrift (86%), een snel advies voor een dringend probleem (74%) of nog het opvolgen van een gekend probleem (74%)", licht Paul Callewaert (soc. mut.) toe.

Honorarium

Uit de enquête blijkt dat de leden er weinig van op de hoogte waren dat de zorgverlener betaald werd voor de consultatie. Ongeveer de helft van de bevraagden vindt dat de zorgverlener evenveel mag verdienen voor een teleconsultatie als voor een fysieke consultatie.

Kenmerkend is de vaak zeer korte duurtijd. De raadplegingen worden langer als het initiatief van de zorgverlener kwam, langer als er video wordt gebruikt, en langer als de patiënt vrouw is. Ze worden korter voor een ziektebriefje of geneesmiddelenvoorschrift en voor ouderen.

Specialisten: zelf initiatief tot RP

Specialisten en psychologen namen in het overgrote deel van de raadplegingen het initiatief. 

Bijna 3 op de 4 raadplegingen op afstand bij huisartsen kwamen niet in de plaats van een eerdere fysieke raadpleging. Er tekent zich echter een heel ander patroon af bij de artsen-specialisten en psychologen, waar telkens ten minste 3 op de 4 raadplegingen op afstand in de plaats kwamen van een eerder geplande fysieke raadpleging.

Bij psychologen (62%) en psychiaters (33%) waren videoconsultaties meer ingeburgerd. Die gebeurden grotendeels via WhatsApp, Zoom en Skype.

De raadplegingen worden langer als het initiatief van de zorgverlener kwam, langer als er video wordt gebruikt, en langer als de patiënt vrouw is. Ze worden korter voor een ziektebriefje of geneesmiddelenvoorschrift en voor ouderen.

Bij artsen-specialisten (67%), psychiaters (80%) en psychologen (72%) is de voornaamste reden voor een raadpleging op afstand de opvolging van een bestaande of chronische aandoening.  Ook coronagerelateerde klachten.

Tevredenheid

Ongeveer 3 op de 4 respondenten (77%) zijn over het algemeen tevreden of zeer tevreden over de raadpleging op afstand.

Geschikt voor een raadpleging op afstand zijn: 86% geneesmiddelenvoorschrift, 76% makkelijk en veilig in contact met zorgverlener, 74% snel voor dringend probleem, 74% opvolging gekend probleem, 67% tijd uitsparen. Achteraan bengelen: 43% zelfzorg, 48% advies nieuw probleem/klacht, 54% nieuw ziektebriefje.

Toegankelijkheid                

De helft van de respondenten (51%) geeft aan een videoconsultatie zelf te kunnen starten.

Bijna 3 op de 4 ondervraagden maakt zich geen zorgen om privacy, maar een aandachtspunt zijn zeker consultaties bij de psychiater.

Wie mag hoeveel verdienen?

Ongeveer de helft van de bevraagden zegt (eerder) akkoord te gaan dat zorgverleners evenveel mogen verdienen voor een raadpleging op afstand als voor een fysieke raadpleging. Bij de respondenten die rapporteerden over een raadpleging op afstand bij specialisten bedroeg dit 39 procent. Bij huisartsen bedroeg dit 50 procent, bij psychiaters 55 procent, en bij psychologen 63 procent.

> INTERMUTUALISTISCHE ENQUETE RAADPLEGINGEN OP AFSTAND