Dr. Philippe Leroy, toekomstig directeur van de Cliniques universitaires Saint-Luc, neemt de toestand van de Belgische gezondheidszorg onder de loep. Hij roept op tot een herfederalisering van vaardigheden en een hervorming van de financiering van ziekenhuizen om innovatie en samenwerking aan te moedigen.

Na 6 jaar als CEO van CHU Saint-Pierre neemt dr. Philippe Leroy op 14 oktober de leiding over van de Cliniques universitaires Saint-Luc. Hij volgt Renaud Mazy op, die naar Australië is vertrokken. Terwijl de Arizona-onderhandelaars zich buigen over de toekomst van de gezondheidszorg, biedt hij een compromisloze analyse van de ziekenhuissector.

De kwestie van de groeinorm staat centraal in de politieke onderhandelingen. Is dit de juiste manier om de toekomst van de gezondheidszorg te garanderen?
Het echte debat gaat niet over de groeinorm. We moeten nadenken over een visie op een hoogwaardige gezondheidszorg voor 2040-2050, rekening houdend met demografische trends, ziekten, technieken en behandelingen. Als we het debat over de toekomst van de gezondheidszorg reduceren tot een simpele kostenkwestie, wordt het moeilijk om te discussiëren over de betekenis van zorg.

Wat zou uw aanpak zijn?
Stop de versnippering van bevoegdheden, want dat verhindert elke verandering van visie.

Hoe kunnen we de financiering vandaag de dag het beste aanpassen?
Veel van de regels die de financiering van de gezondheidszorg regelen, belemmeren de samenwerking. In het CHU Saint-Pierre wilden we bijvoorbeeld een ambitieus project opzetten om de overbevolking op spoedafdelingen te verlichten, met als doel het aantal spoedopnames met 20% te verminderen door deze patiënten opnieuw in een eerstelijnstraject met huisartsen op te nemen. We wilden samenwerken met huisartsenverenigingen, omdat we geen afdeling huisartsgeneeskunde in het ziekenhuis wilden creëren. We vroegen bij de overheid een proefproject aan om onze financiering te behouden, ondanks de verwachte daling van de activiteit op de spoedgevallendienst (wat het doel was!), en legden uit dat iedereen er baat bij zou hebben. Maandenlang hadden we te maken met het kafkaiaanse systeem van “institutionele lasagne”. Vandaag is ons project er, maar het zal “met verlies” worden uitgevoerd. Het systeem zou ons dit soort dilemma's niet moeten opleggen, maar eerder de samenwerking tussen de spelers moeten aanmoedigen.

Hebben de autoriteiten geen interdisciplinaire visie?
Die hebben ze helemaal niet. Iedereen richt zich alleen op zijn eigen competentiegebied.

Moet alles opnieuw gefederaliseerd worden?
Uit een enquête bij een honderdtal ziekenhuismanagers in België net voor de covid-crisis bleek dat 90% van de ziekenhuismanagers voorstander was van een volledige re-federalisering van de gezondheidszorg. De antwoorden waren gelijkaardig in het Noorden en het Zuiden. Ik heb absoluut geen kritiek op de vaardigheden van mensen op verschillende bestuursniveaus, maar het is absurd om preventie en curatieve zorg te verdelen over twee verschillende bestuursniveaus.

Wat moet de overheid doen om de administratieve last te verminderen?
Dit is een van de grootste uitdagingen voor onze sector. De “institutionele lasagne” helpt ons niet, want elk niveau produceert zijn eigen normen. Elke norm op zich is relevant, maar als ze er allemaal zijn, kan niemand ze begrijpen. Dit alles moet vereenvoudigd worden. Bovendien brengt dit kosten met zich mee voor ziekenhuizen: we moeten steeds meer niet-zorgpersoneel aanwerven. De autoriteiten hebben dringend behoefte aan een dwarsdoorsnede van alle normen en richtlijnen.

Moet er een specifiek budget komen voor cyberveiligheid?
We hebben een dramatisch tekort aan middelen. Onze budgetten dekken nog geen derde van onze werkelijke kosten. We moeten dringend het hele systeem hervormen! We moeten onze financiële enveloppen kunnen gebruiken om de doelstellingen voor ziekenhuizen te bereiken (volksgezondheid, kwaliteit, enz.). Momenteel worden we nogal gemicromanaged door de toezichthoudende autoriteiten, wat een enorme rem zet op initiatief en vooruitgang.

Wat stelt u voor?
De budgetten zijn te veel versnipperd in een veelheid van kleine enveloppen. Ik zou graag meer globale budgetten zien, zodat we projecten kunnen ontwikkelen die specifiek zijn voor elk ziekenhuis, afgestemd op onze behoeften en onze realiteit ter plaatse. Dit budgettaire keurslijf verhindert ons om te innoveren en vertraagt de implementatie van grote veranderingen. Dit is een van de redenen waarom we achterlopen op het gebied van ambulante zorg.

Zou een dergelijke verandering het systeem echt verbeteren?
Het is mogelijk om doelstellingscontracten in te voeren met boetes als doelen niet worden gehaald. Hier is een rol weggelegd voor politici, door een richting en een visie te bepalen en de resultaten te evalueren. Herinner u zich het debat over het aantal MRI-machines? Wat heeft het voor zin om een administratie te hebben, hoe competent ook, die het aantal MRI-machines centraal probeert te plannen? Ziekenhuizen zouden het risico van hun eigen investeringen volledig op zich moeten kunnen nemen wanneer ze een aankoop noodzakelijk achten voor de kwaliteit van de zorg in hun regio.