In het Belgisch Staatsblad van 14 mei verscheen de nieuwe wet inzake ‘kwaliteitsvolle praktijkvoering in de gezondheidszorg’, waarmee u binnenkort rekening zal moeten houden. We geven hieronder alvast een kort overzicht van enkele belangrijke punten uit deze nieuwe wetgeving.

Diagnostische en therapeutische vrijheid

Men stelt zich wellicht de vraag waarom deze nieuwe wet tot stand werd gebracht, er bestaat toch ook al de wet op de patiëntenrechten!? Het is echter zo dat deze nieuwe regelgeving veeleer aanzien wordt als een soort van aanvulling op de patiëntenrechtenwet. Het is de bedoeling om met deze nieuwe wet te komen tot een kwaliteitsvolle, interdisciplinaire en veilige zorg voor de patiënt. Zo zullen alle zorgverleners moeten voldoen aan minimale kwaliteitscriteria. Het is hierbij niet van belang waar precies ze hun werkzaamheden uitvoeren (thuis bij een patiënt, in het ziekenhuis of in hun praktijk).

In de eerste plaats mag de zorgverlener vrij de middelen kiezen die hij aanwendt bij het verstrekken van gezondheidszorg. Er mogen hem daarbij geen reglementaire beperkingen worden opgelegd. De zorgverlener laat zich bij zijn keuze leiden door relevante wetenschappelijke gegevens en zijn expertise. Hij moet hierbij wel rekening houden met de voorkeuren van de patiënt.

De bekwaamheid van de zorgverlener

De zorgverlener verstrekt enkel gezondheidszorg waarvoor hij over de nodige aantoonbare bekwaamheid en ervaring beschikt. Hij houdt in een portfolio de nodige gegevens bij waaruit blijkt dat hij beschikt over de nodige bekwaamheid en ervaring. Zo moet hij de patiënt naar een andere ter zake bevoegde zorgverlener doorverwijzen wanneer de vereiste gezondheidszorg de grenzen van zijn eigen bekwaamheid overschrijdt. Een dergelijke doorverwijzing zal door de zorgverlener vermeld moeten worden in het patiëntendossier.

De zorgverlener mag enkel gezondheidszorg verstrekken indien hij beschikt over een visum dat zijn bekwaamheid tot uitoefening van zijn gezondheidszorgberoep reflecteert. Dit visum wordt uitgereikt door het Directoraat-generaal Gezondheidszorg van de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu op basis van het basisdiploma van de zorgverlener om het desbetreffende beroep in België te kunnen uitoefenen.

Karakterisatie

Vooraleer de zorgverlener gezondheidszorg verstrekt, voert hij, indien pertinent, een karakterisatie van de patiënt en de betreffende verstrekking uit. De zorgverlener analyseert de gezondheidstoestand van de patiënt en neemt de pertinente gegevens op in het patiëntendossier.

Continuïteit

De zorgverlener mag een behandeling die loopt bij een patiënt niet onderbreken zonder vooraf alle voorzieningen te hebben getroffen om de continuïteit van de zorg te garanderen. De zorgverlener stelt de patiënt in kennis van een andere zorgverlener die behoort tot hetzelfde gezondheidszorgberoep en die beschikt over dezelfde bekwaamheid waar de patiënt voor opvolging terecht kan indien hijzelf niet beschikbaar is voor zijn praktijkvoering.

Wat indien de zorgverlener stopt met zijn praktijk?

Wanneer de zorgverlener zijn praktijk definitief stopzet, maakt hij het patiëntendossier over aan een andere zorgverlener. Indien de Toezichtcommissie ingelicht wordt dat een zorgverlener niet meer bij machte is om deze verplichting na te leven, dan neemt de Toezichtcommissie de nodige schikkingen voor de gepaste bewaarregeling voor de patiëntendossiers, om de continuïteit van de zorg te kunnen verzekeren en om beroepsgeheim te kunnen vrijwaren.

De permanentie

De arts, tandarts, verpleegkundige, enz… moeten, wanneer voor hun beroep een permanentie georganiseerd wordt, daaraan deelnemen en dit vermelden in hun portfolio. Iedere huisarts is verplicht deel te nemen aan de medische permanentie in de zone waar hij zijn beroep uitoefent. Om aan deze plicht te voldoen, neemt de huisarts deel aan de medische permanentie georganiseerd door een erkend functioneel samenwerkingsverband van huisartsen dat afspraken maakt omtrent de medische permanentie in de betrokken zone. Bovendien mag geen enkele zorgverlener die aan de vereiste voorwaarden beantwoordt, van deze permanentie worden uitgesloten. Wel kan de zorgverlener een vrijstelling bekomen voor de deelname aan de permanentie op basis van zijn gezondheidstoestand, leeftijd, gezinssituatie of de feitelijke uitoefening van zijn gezondheidszorgberoep.

Het patiëntendossier

Door de nieuwe wet wordt er voortaan beter bepaald wat er precies in het patiëntendossier moet worden opgenomen. De zorgverlener bewaart het patiëntendossier gedurende min. 30 jaar en max. 50 jaar, te rekenen vanaf het laatste patiëntencontact. Verder heeft de zorgverlener toegang tot persoonsgegevens betreffende de gezondheid van de patiënt die worden bijgehouden en bewaard door andere zorgverleners. Dit echter alleen op voorwaarde dat de patiënt voorafgaand zijn toestemming hiertoe gaf. De patiënt kan bij het verlenen van zijn toestemming bepaalde zorgverleners uitsluiten. Wel is het zo dat de zorgverlener alleen toegang heeft tot de persoonsgegevens betreffende de gezondheid van een patiënt waarmee hij een ‘therapeutische relatie’ heeft.

Met ‘therapeutische relatie’ bedoelt de wet: een relatie tussen een patiënt en een zorgverlener in het kader waarvan gezondheidszorg wordt verstrekt. In dit geval heeft de zorgverlener enkel toegang tot de persoonsgegevens betreffende de gezondheid van deze patiënt onder de volgende voorwaarden:

1. de finaliteit van de toegang bestaat uit het verstrekken van gezondheidszorg;

2. de toegang is noodzakelijk voor de continuïteit en kwaliteit van het verstrekken van gezondheidszorg;

3. de toegang beperkt zich tot de gegevens die dienstig en pertinent zijn in het kader van het verstrekken van de gezondheidszorg.

Wat bij een spoedgeval?

Heeft men te maken met een spoedgeval waarbij er geen duidelijkheid is omtrent de toestemming van de patiënt met betrekking tot de toegang tot zijn persoonsgegevens, dan heeft de zorgverlener wel toegang tot deze gegevens mits hij voldoet aan de hierboven aangehaalde voorwaarden. Dit alles dan met het oog op het verstrekken van de noodzakelijke gezondheidszorg in het belang van de patiënt.

Het register

De zorgverlener geeft aan het Directoraat-generaal Gezondheidszorg van de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu een algemene omschrijving mee van de gezondheidszorg die hij verstrekt. Hij moet ook meedelen of hij deze gezondheidszorg al dan niet verstrekt in het kader van een samenwerking met andere zorgverleners, alsook de locatie waar hij bedoelde gezondheidszorg verstrekt. Elke wijziging hieromtrent moet onmiddellijk meegedeeld worden aan het Directoraat-generaal Gezondheidszorg.

De meegedeelde gegevens worden na verificatie door voornoemd Directoraat-generaal opgenomen in een ‘register van praktijken’. De zorgverlener ontvangt een notificatie van de gegevens die in het register van praktijken zijn opgenomen. Stelt het Directoraat-generaal vast dat de meegedeelde gegevens niet of niet meer correct zijn, dan gaat deze over tot de ambtshalve aanpassing ervan.

Ook het publiek heeft toegang tot de in het register van praktijken opgenomen gegevens. De zorgverlener die de gezondheidszorg waarvoor hij geregistreerd is niet meer uitoefent, kan vragen om het publiek geen toegang meer te verlenen tot zijn registratie.

De Federale Commissie voor toezicht op de praktijkvoering in de gezondheidszorg!

Om de uitoefening van al deze nieuwe wetsregels in de gaten te houden, wordt er een Federale Commissie tot stand gebracht. De toezichtcommissie moet aldus toezicht houden op de praktijkvoering van de zorgverleners, alsook op de fysieke en psychische geschiktheid van de zorgverleners.

Opgepast!

Deze wet van 22 april 2019 verscheen in het Belgisch Staatsblad van 14 mei 2019, maar de inwerkingtreding wordt pas gepland voor 1 juli 2021. Het is echter wel mogelijk dat er door een KB beslist wordt dat bepaalde regels eerder in werking zullen treden!