Naar aanleiding van de recente resultaten van de MAHA-studie van Belfius voelde kamerlid Frieda Gijbels (N-VA) onlangs minister Vandenbroucke (Sociale Zaken en Volksgezondheid) aan de tand over “Het ziekenhuismanagement”.

Ze stelt vast dat de verliezen blijkbaar een pak groter zijn voor de Waalse en de Brusselse ziekenhuizen dan voor de Vlaamse. “Wij hebben het dan over een factor van drie tot zes hoger, dit ondanks de hogere ereloonsupplementen in Wallonië en in Brussel. De verschillen tussen de individuele ziekenhuizen zijn groot, hoewel het financieringsprincipe overal hetzelfde is.”

Vandaar dus haar vraag om uitleg: “Waar zitten de verschillen met de ziekenhuizen die het financieel beter doen? Wordt er opgevolgd hoe hoog de indirecte kosten zijn voor de ziekenhuizen? Worden er vergelijkingen gemaakt inzake de kostenefficiëntie? Zo ja, hoe?  In hoeverre wordt er toegezien op een efficiënt financieel management? Bestaan er responsabiliseringsmechanismen? Worden er goede praktijken uitgewisseld of verbetertrajecten aangereikt?”

Vooral ook wou ze weten of er doorheen de jaren een evolutie merkbaar is in de groei van personeelsuitgaven voor management, dus voor de niet-medische staf.

Geen gegevens

De minister gaf Frieda Gijbels gelijk waar het gaat over ‘een zeer grote dispariteit’ tussen de ziekenhuizen. “Op basis van de MAHA-analyse zie ik daar niet echt causale verklaringen voor.” Vandenbroucke legde de bal in het kamp van de ziekenhuizen: “Ziekenhuizen zijn geen staatsbedrijven en wij zouden dat ook niet willen. Zij hebben dus zelf ook een belangrijke verantwoordelijkheid. Er zijn wel wat ziekenhuizen – heel wat zelfs - die zich hebben ingeschreven in benchmarkinitiatieven om zich te kunnen vergelijken op het vlak van best practices, ook wat betreft financieel management. Ik denk dat dit belangrijk is maar ik heb daar ook geen omvattende analyse van.”

“Wij hebben ook geen gegevens aangaande de personeelsuitgaven voor management of breder de niet-medische staf. Dat zou interessant zijn.” 

Zelf ziet de minister de rol van hemzelf en de overheid eerder beperkt: “Ik denk dat onze verantwoordelijkheid ligt bij het creëren van een coherenter financieringssysteem dat tot wat meer stabiliteit leidt, ook wanneer men met zulke schokken – inflatie, energieprijzen – te maken heeft.”

Het N-VA-kamerlid is het eens met Vandenbroucke over de beperkte overheidsrol: “Ik wil absoluut niet evolueren naar staatsgeneeskunde, dat weet u zelf ook, maar de ziekenhuizen worden wel gefinancierd met belastinggeld. Ik meen dus dat er wel beter toezicht nodig is.”

Managementlagen

Daarbij richtte ze haar vizier op het tussenmanagement in het bijzonder en meer in het algemeen op het aantal managementlagen als het gaat om het inzetten van middelen. “Het zogenaamde vette middenkader kost niet alleen veel geld, maar geeft ook vaak opdrachten aan het verplegend personeel als bijvoorbeeld het invullen van allerlei lijstjes. Ik denk dat daar echt eens naar moet worden gekeken.”

Ze raadde minister Vandenbroucke tot slot aan om zelf een studie te bestellen om te kijken naar de manier waarop ziekenhuizen met die middelen omgaan. “Ze moeten effectief voor hun verantwoordelijkheid worden geplaatst, want als het misgaat zal het uiteindelijk de belastingbetaler zijn die daarvoor opdraait. In die zin vind ik wel dat er meer verantwoordelijkheidszin en ook veel meer transparantie van ziekenhuizen mag worden gevraagd.”