Op het VBS-symposium van afgelopen weekend verdedigde Bvas-voorzitter Johan Blanckaert met vuur de extramurale geneeskunde, waarvoor voorlopig in de nomenclatuurhervorming geen plaats voorzien is. "Laat ons elkaar niet diaboliseren. Intra muros en extra muros kunnen complementair zijn. Onze buurlanden lopen voorop. Ze zetten volop de ambulante bocht in."

Wat de positie van de extramurale geneeskunde betreft, verwees de Bvas-voorzitter naar recente ontwikkelingen zoals de kwaliteitswet. Die beklemtoont dat alles wat qua gezondheidszorg buiten het ziekenhuis kan gebeuren, in de nabijheid van de patiënt moet verlopen. Daarnaast zegt de patiëntenrechtenwet dat de patiënt recht heeft op autonomie en de vrije keuze van zijn gezondheidszorg.

Weliswaar geeft de studie ‘Tomorrowlab’ aan dat de extramurale specialist geen plaats heeft in de nieuwe visie over de organisatie van de geneeskunde. “Maar hier gaat het wel om een bestelde studie door Zorgnet-Icuro, met als ondertitel dat de ziekenhuizen hun toekomst in eigen handen nemen. Natuurlijk is daar geen toekomst voor de extramurale geneeskunde weggelegd”, analyseert de Bvas-voorzitter. “Dat exposé kunnen we best vergeten.”

Wat de covidcrisis betreft en het vaccinatieplan – met een weliswaar goed opgesteld faseplan: daar vielen de extramurale artsen en hun personeel weer uit de boot want hun beschermingsmateriaal werd als niet-dringend beschouwd. Nochtans zitten oftalmologen en KNO’s op minder dan 1 meter van hun patiënten. “Bvas sprong gelukkig in de bres.”

Voordeel van die situatie was dat men toch moest kijken voor hoeveel extramurale artsen men vaccins moest bestellen. Bij de huisartsen ging het al om 35% van de artsen. Alles bij elkaar, met de specialisten, werkte 56% extramuraal. 

Dokter Blanckaert trok ook van leer tegen de VRT die deze artsen al snel liet framen tot diegenen die ‘villageneeskunde’ beoefenen, bij monde van Margot Cloet (Zorgnet-Icuro) (in het programma de Markt, red.). Hij drong aan op sereniteit.

Voorbeeld in buitenland

Vervolgens richtte dr. Blanckaert zijn blik op de VS, hét voorbeeldland wat de invoering van de DRG’s betreft (diagnosis related groups). Die ontstonden er al in 82. Gevolg: in tien jaar tijd is de ambulante chirurgie er verdriedubbeld. “Dat staat ons waarschijnlijk In 2025 ook te wachten door onze hervorming.”

Door die DRG-financiering ontstonden in de VS drie types:

• de hospital owned facilities (45%)
• de free standing facilities (38%)
• de physician offices (17%).

Frankrijk maakte eveneens een bocht. Het land zit momenteel op 46% ambulante zorg en onze zuiderburen zouden streven naar 80%. De patiënt kiest er vrij waar hij zich zal laten verzorgen zonder onderscheid van tarief intra- of extramuraal.

In Nederland heet de variant: ‘zelfstandig behandelcentrum’. Deze centra zijn er gecertificeerd zoals de ziekenhuizen, met meestal monogespecialiseerde accenten.

In onze buurlanden zijn de free standing centers dus een belangrijk gegeven, ze kunnen monogespecialiseerde zorg op een heel hoog niveau geven. Voorbeeld in ons land zijn de oogcentra met certificatie dankzij de inzet van het oogartsensyndicaat, waarmee de kwaliteit gegarandeerd is. De ambulante bocht wordt dus in onze buurlanden genomen. In België hebben we nog de fysionomie van het ziekenhuis en dat verontrust deze belangengroep. Voor 1% van de ambulatorisatie verdwijnen zowat 350 ziekenhuisbedden uit de acute setting. Evolueer je naar 80% ambulant, dan vormt dat uiteraard een belangrijke hap uit die bedden.

Hamvraag is dus of we de ambulante realiteit onder ogen zien en ontwikkelen, of de  ziekenhuizen van nu regulariseren.

In België kennen we voor 56% ambulante geneeskunde, grotendeels door de interne geneeskunde, niet door de chirurgie. Dat hangt samen met het APR-DRG forfait van de internisten. Meteen het tweede bewijs dat dit kan verbeteren door goede financiering.  Overigens staat dat ook in het KCE-rapport uit 2017: de forfaits BFM zijn weinig transparant en complex. Ze begunstigen niet de ambulante geneeskunde.

Nog een derde premisse: het dagziekenhuis zal worden gerealiseerd binnen de ziekenhuizen, maar het gaat eigenlijk om free standing centers zoals het Dagziekenhuis van La Basilique. Tot slot riep dr. Blanckaert op om de resem barrières die vandaag nog bestaan in die zin, op te heffen. “Minister Vandenbroucke riep al op dat hij wil inzetten op ambulante chirurgie. De extramurale specialisten willen hem daarbij helpen. Als het regent in Parijs druppelt het in Brussel. Laat ons de terugbetaling intra- en extramuraal schoeien op dezelfde leest. Waarbij we vertrekken vanuit de vrijheid van de patiënt om te kiezen. Intra muros en extra muros kunnen complementair zijn. Laat ons samenwerken in plaats van elkaar te diaboliseren.”

> Het begint te dagen voor het chirurgisch dagziekenhuis

> "Doktersbashing Zorgnet-Icuro heeft averechts effect"