Onze site publiceerde vorige week een verslag van een paneldebat tijdens het Lentesymposium van Domus Medica. We legden hierbij enkele woorden in de mond van Pedro Facon waarbij we te kort door de bocht gingen, waarvoor onze excuses. Hier volgt de correcte versie, met de correcte titel boven dit artikel.

Het bewuste, correcte citaat van Pedro Faon, adjunct-administrateur-generaal Riziv: 

• “De bevoegdheidsstructuur is nu niet dienstig voor krachtig en efficiënt beleid. Dit kost ons veel energie. Ik schat de kost voor het Riziv daardoor op ongeveer 10 tot 15% efficiëntieverlies. Dat is ontzettend veel. Het gaat om efficiëntieverlies door het apparaat (administratie- en werkingskosten). Ik heb het niet over de uitgaven van de ziekteverzekering, en de politici moeten dat probleem oplossen. De technici en het werkveld hebben ideeën. Zeggen dat er geen beter beleid is: het kan beter, en intussen proberen we er het beste van te maken.” (Pedro Facon).

De uitspraak over het efficiëntieverlies van 10 tot 15% sloeg dus niet op een percentage van de uitgaven van de ziekteverzekering die om en bij 40 miljard liggen – dus 4 tot 6 miljard-, maar op de administratie- en coördinatiekosten. Dat efficiëntieverlies behelst een aanzienlijk bedrag, maar ligt zeker niet in de grootte-orde van 10 tot 15% van het Rizivbudget.

Andere deelnemers aan het debat over het gevoerde en te volgen beleid met als moderator Guy Tegenbos, waren Prof. dr. Dirk Ramaekers, voorzitter directiecomité FOD Volksgezondheid, Margot Cloet (ceo Zorgnet-Icuro), dr. Caroline Verlinde (directeur Vlaams Instituut voor de eerste lijn). 

Jammer dat aan dat debat geen praktijkvoerende huisarts deelnam want zo werd het enigszins een gesprek over de hoofden van het geïnteresseerde publiek heen.

Enkele andere uitspraken die toch bleven hangen:

Populatiemanagement, screening

• “Het Rizivbudget bedraagt nu zowat 40 miljard, even veel als dat van de Vlaamse regering.” (Pedro Facon)
• “Het Schotse gezondheidszorgsyteem met populatiemanagement draait zonder ziekenhuisdirecteurs: een regiomanager vertrekt van de vraag wat een populatie nodig heeft. Dat is wat wij moeten doen. Het gaat vaak over macht en centen. Iedereen wil dat mensen zich goed voelen, dat je de verbinding maakt tussen welzijn en gezondheid, en als (para)medicus word je mee verantwoordelijk voor een populatie.” (Margot Cloet)
• “Bij voldoende steun kan de huisarts aan populatiemanagement doen en de patiënt proactief uitnodigen om zo zijn populatie mee gezond te houden en de risico’s er uit te halen. Zo kun je inspelen op tekorten in elke zorgregio.” (Caroline Verlinde)
• “Om wat tegenwind te geven: de preventie-industrie heeft nog nooit zo goed geld verdiend, voor een stuk ook op het niveau van de eerste lijn. Kijk maar naar de apotheken. Inhoudelijk moeten we grote stappen zetten, ook qua opleiding. In het Vlaams kwaliteitsbeleid noteren we nu de eerste voorzichtige stapjes van de ziekenhuizen. De eerste lijn is er ook aan toe om de  kwaliteit te (laten) meten. Om te zien wat de meerwaarde is van populatiemanagement. Evidence-based. Zo zullen huisartsen beter geplaatst zijn, onder meer qua screening.” (Dirk Ramaekers) 
• “We moeten evidence-based screenen en daarop moeten huisartsen inzetten. We moeten niet om het even wat gaan screenen. Een mooi voorbeeld is longkanker. Alleen onderbouwde screening is nuttig.” (Caroline Verlinde)
• “Populatiemanagement moet multidisciplinair en dus de huisartspraktijk overstijgen. Data-analyse situeer ik dan op mesoniveau. Het Riziv moet niet om het even wat qua screening terugbetalen. Dat doen we bijvoorbeeld niet met longkankerscreening. Health Technology Management (hta) is de basis om te bepalen hoe we tussenkomen.” (Dirk Ramaekers)
• “We moeten ons qua populatiemanagement interesseren in diegenen die nooit komen.“ En als de patiënt er is, kijken of de patiënt naar iemand anders moet verwezen worden, er moet een methodiek komen om op basis van patiëntencontact ook wat anders te ‘verkopen’ in de mate dat het volksgezondheid dient. (Pedro Facon)

Incentives en overlegmodel

• Laten we niet in onze eigen staart gaan bijten. Huisartsen kunnen een grote rol spelen in outreachment bij onderwijs en werkgevers. De eerste 1.000 dagen zijn zoals bekend heel belangrijk, maar ook zelf naar scholen gaan en wat goed is voor de gezondheid gaan uitleggen aan jonge mensen. De huisarts is erg plaatselijk ingebed en moet daar meer bij betrokken worden. Dat vergt financiering, maar financiering is geen doel op zich. Ik had gisteren nog een discussie met Bvas en het gaat de hele tijd over geld. De Eed van Hippocrates betekent wat meer dan voortdurend aan geld denken, slaat op verantwoordelijkheid. (Margot Cloet)
• “De eerste lijn moet een rol op volksgezondheidsvlak gaan invullen. Dus het beheer van populatiemanagement op zich nemen, en daar horen voor een stuk incentives bij, maar ik zie het momenteel nog niet zitten want het is nog te vroeg omdat niet altijd duidelijk is wie waarvoor verantwoordelijk is. We steken enorm veel tijd in overleg, wat belangrijk is, maar het leidt ook tot de traagheid in ons systeem. Een rookvrije generatie haal je niet met nog meer tabakologen, wel door maatregelen op te leggen zoals deze minister deed. Voor alcohol zitten we daar nog ver van af.” (Dirk Ramaekers)
• Het overlegmodel is het minst slechte systeem om de ziekteverzekering te besturen net zoals de democratie dat is om de maatschappij te besturen. Er is geen alternatief voor het overlegmodel. Bij artsenverkiezingen komt al een derde stemmen, dus twee derde niet. Maar de participatie is al beter dan de vorige keer en we zijn veroordeeld tot elkaar. (Pedro Facon)
• In de ziekteverzekering zijn er zeer veel hefbomen om maatschappelijke waarde te creêren. Geen probleem: de mediaan huisarts rekende in 2019 in de nomenclatuur 110.000 euro aan aan het Riziv (alle premies inbegrepen, sociaal statuut, enzomeer). We kunnen met die middelen, aangevuld met onder meer remgeld, veel waarde creëren. Maar we kunnen zeker beter. Daarop moeten we focussen. Als bestuurder ben je natuurlijk af en toe gefrustreerd. Als ik in het memorandum van de wachtposten lees, lees ik daar dingen in die we in de vorige legislatuur al probeerden, maar we werden er toen voor afgebrand als een bende hospitalocentristen als het ging over interactie met de ziekenhuizen. Nu luidt het dat we dat misschien toch wel moeten doen. Iedereen mag dus eens in eigen hart kijken. Sommigen willen eerst al geld investeren en dan hervormen, anderen eerst hervormen en dan invester. Het komt erop aan om de gulden middenweg te vinden. (Pedro Facon)

Beleidsfocus

• Vergeet de meest kwetsbaren niet. Dat moet onze focus zijn voor volgende jaren. (Margot Cloet)
• Beleid voeren lukt wel degelijk, zelfs met 8 gezondheidsministers. We worstelen nog met asymmetrie, maar binnen het bestaand systeem lukt het wel en we zijn niet de enigen, kijk naar het buitenland (de Länder in Duitsland bijvoorbeeld) (Dirk Ramaekers)
• “Met de huidige verschillen in de deelstaten kunnen we toch al veel verwezenlijken. Yes, we can!” (Caroline Verlinde)
• We bevinden ons op de vooravond van compleet andere tijden. Health in all policies. Kijk maar naar wat zich in Oekraïne afspeelt, of naar Zuid-Europa voor de klimaatopwarming. Health in all policies moet bovenaan de agenda van de volgende regering. Ik zie nu al een model zoönose om te ontwikkelen, maar daar moet je enorm veel ministers bij betrekken. Een sterke zorgsector zal dus nodig zijn. (Dirk Ramaekers)

Succesrijke najaarsvaccinatie

Eerder, nog voor het debat, had DM-voorzitter Jeroen van den Brandt enkele hoofdpunten aangehaald van het voorbije werkjaar van Domus Medica alvorens het sprekerspanel aan het woord te laten. 

Bij die hoofdpunten uiteraard de hosting van het Woncacongres en de start van wat hij ‘de proeftuin met de New Deal’ noemde, “waarbij we collega’s helpen met simulaties en begeleidingssessies. De eerste groep deelnemers is  klein maar relatief tevreden.”

Het project ‘referentiearts dementie’ bestempelde hij als “vrij uniek in Europa.” 

In het licht van de komende verkiezingen stelde hij vast dat Domus Medica/AADM kwamen bovendrijven met een positief verhaal om zorginfarcten te kunnen voorkomen. Hij klopte zich ook fier op de borst met de najaarsvaccinatie griep en Covid waarvoor de cijfers in de Vlaamse eerste lijn magnifiek waren. Niet minder dan 65,1% van de 65-plussers werden bereikt, “waarmee we de Nederlanders naar de kroon steken (50% van de 60-plussers) en ruimschoots beter deden dan Franstalig België.”