Op de jongste medicomut stelde het Kankerregister het rapport voor over de centralisatie van de pancreas- en slokdarmchirurgie. Het ASGB was niet echt onder de indruk van de resultaten, signaleert voorzitter Gevaert. "Men heeft van centraliseren een fetisj gemaakt." AADM is er vooral bezorgd om of men de patiënten wel uitgelegd heeft wat de gevolgen zijn van wel of niet ingrijpen.

"De conclusie na drie jaar is dat we weinig of geen significante verbetering zien door de centralisatie van complexe pancreas- en slokdarmchirurgie. Dat wil niet zeggen dat wat we nu doen, slecht is. Maar evenmin dat wat we nu doen, wél goed is", steekt dr. Gevaert van wal. "Voor pancreas was er één ziekenhuis dat niet meer mocht deelnemen wegens te lage aantallen, ondanks de resultaten. Omgekeerd zijn er een of twee ziekenhuizen die wél mogen voortwerken ondanks de mindere resultaten maar wél omdat ze de aantallen haalden. Dat toont de rare kronkels aan waarop een aantal beslissingen gestoeld zijn. Net zoals in de discussie over de centralisatie van de borstklinieken, blijven we bij onze basiskritiek dat men van centraliseren een fetisj heeft gemaakt."

Men neemt dan al eens Nederland als voorbeeld, maar Nederland komt van die centralisatie steeds meer terug: in die grote settings is het niet altijd even leuk om aan de slag te zijn. De basisvraag moet vooral zijn wat we beter willen doen en is, wat we voor ogen hebben, beter voor de patiënt? Als arts moeten we ons afvragen naar wie we onze moeder of vader zouden sturen. Uiteraard ga je altijd voor de beste behandeling, maar die zit niet altijd in de grote centra.

Not amused

De vertegenwoordiger van het Kankerregister die de studie voorstelde, bleek not amused met de syndicale tussenkomsten en blijkbaar was ook de medicomutvoorzitter wat geïrriteerd, maar de syndicaten zitten nu een maal in de medicomut om kritische vragen te stellen.

"Onze conclusie blijft dat we met de beperkte data tot nu toe geen significante tekens zien van een betere overleving door de centralisatie. Natuurlijk is de aanpak van kanker meer dan alleen overleving, en vroeger waren er zeker te veel centra voor dit soort kankers, maar is dat vandaag nog zo? We mogen niet te beroerd zijn om een beleid terug te schroeven als het te ver gaat.

Altijd evalueren

"Het Kankerregister verdedigde de centralisatie omdat er zogezegd laaiend enthousiast over zou worden gereageerd door expert in het buitenland, maar je moet altijd wat oppassen met window dressing. Altijd evalueren blijft de boodschap. Je voelt dat hier een soort narratief achter schuilgaat dat zegt: “Hoe meer centralisatie, hoe beter.”

"Op een gegeven moment wordt dat narratief dan overgenomen door de algemene media, bij monde van universitaire professoren die beweren dat centralisatie beter is volgens wetenschappelijke data. Sorry, die data tonen dat niet. Of anders hebben die professoren het rapport niet goed gelezen."

"Daarnaast is de vraag of altijd de juiste patiënten bij de experts terechtkomen: de scheiding met andere woorden tussen wie opereerbaar is en wie niet, kan voor een bias zorgen. Het mag niet zo zijn dat een aantal ongefundeerde premisses in de hoofden van de beleidsmakers de bovenhand halen", besluit de ASGB-voorzitter.

Hij had het ook nog kort over het betwiste aantal actieve artsen,  een vraag om duidelijkheid waar vooral Bvas op hamerde. "Wij hebben ons eerder ook al afgevraagd hoe die cijfers bepaald worden. Ik ben blij dat nu de Bvas-collega’s daar wat op hebben doorgeduwd en ook Frieda Gijbels (N-VA), die goed parlementair werk levert. In ieder geval is de vraag of we representatief zijn, nu volledig van de baan: we zijn meer dan representatief!"

Maaike Van Overloop (AADM) was onder de indruk van de voorstelling van de studie. Ook zij zag geen echt harde resultaten. Ze toonde zich als huisarts wel bezorgd over het feit of aan de patiënt wel altijd duideljk wordt uitgelegd wat de gevolgen zijn van wel of niet ingrijpen.