Al meer dan een maand zijn de vijf partners van de Arizona-coalitie, bestaande uit N-VA, CD&V, Vooruit, MR en Les Engagés, aan het onderhandelen over gezondheidszorg. Op dit moment wordt er geen akkoord verwacht voor eind september. Maar op welke punten boeken de partijen vooruitgang of stagneren ze?

Rond de tafel zitten gezondheidsexperts van de verschillende partijen, maar ook partijvoorzitters. Dit komt misschien als een verrassing, maar het is logisch. Er staat financieel zoveel op het spel dat het belangrijk is om in de gaten te houden of toekomstige beloften tijdens de onderhandelingen worden nagekomen. Daarbij komen nog de behoorlijk uiteenlopende meningen tussen rechts en links over de groeinorm (handhaven, verlagen of verhogen). Alle ingrediënten zijn aanwezig voor gespannen gesprekken. Maar waar staan de zaken nu de onderhandelaars een paar dagen vrij hebben gehad?

Spanningen en programma's
"Op dit moment is er geen overeenstemming of conclusie over het gezondheidsdossier als geheel," zegt een van de mensen rond de tafel. "We kunnen begrijpen dat Bart De Wever in een eerste fase zijn hele programma wil toepassen, maar dat kan natuurlijk niet in een echte onderhandeling", zegt een andere deelnemer. Ook de houding van Frank Vandenbroucke irriteert sommigen: "Hij is minister van Volksgezondheid, en hij heeft legitimiteit, maar toch geeft hij anderen de indruk dat ze niets van gezondheid weten. Wij hebben het recht om andere meningen te hebben dan hij. Hij heeft de plicht om daarnaar te luisteren... en er vooral rekening mee te houden," voegt een andere deskundige toe.

Op welke punten boeken de partijen vooruitgang?
Enkele van de punten waarover de verschillende partijen naar een akkoord neigen zijn:

• Hervorming van de financiering en de nomenclatuur, waarbij Les Engagés, CD&V en MR vragen om dit zo snel mogelijk in te voeren. Ze willen tegen 2024 een geactualiseerd rapport en een geactualiseerde inventaris. "We hebben een actieplan nodig voor 2025. Dat is cruciaal.
• De wens om de administratieve lasten voor zorgaanbieders snel te vereenvoudigen. Er komt overleg met zorgverleners om te kijken wat er snel verbeterd kan worden. Het doel is duidelijk: artsen de tijd teruggeven die ze nodig hebben om zorg te verlenen.
• Snel verbeteren van de organisatie van de bereikbaarheidsdiensten voor huisartsen, met triage van spoedgevallen en operator 1733. Er wordt ook meer financiering voor administratief personeel voorgesteld.
• De toegang van patiënten tot innovatieve behandelingen verbeteren en contracten vertrouwelijk houden om een eerlijke prijs voor patiënten te garanderen.
• De ontwikkeling van mobiele toepassingen en de digitalisering van de gezondheidszorg aanmoedigen. Concrete proefprojecten in ziekenhuizen met een medische meerwaarde voor de sector.
• Het delen van gegevens tussen entiteiten verbeteren en toegankelijker maken voor artsen bij het monitoren van hun patiënten.
• Een federaal plan voor zeldzame ziekten ontwikkelen.
• Een ontwerpplan voor geestelijke gezondheid opstellen met huisartsen als centrale gezondheidsspeler voor patiënten, in het bijzonder bij psychische nood. Hieraan zou het werk van liaisonpsychologen voor follow-up moeten worden toegevoegd.

Op welke punten lopen de partijen vast?

• De herwaardering van de New Deal wordt besproken, maar op dit moment is er nog geen overeenstemming.
• De New Deal dupliceren? Volgens sommige sprekers zou minister Vandenbroucke het gedachtegoed van de New Deal willen dupliceren in andere zorgberoepen. Niet iedereen deelt deze visie.
• Er is geen preventiecomponent. Sommige partijen, met name de N-VA, stellen dat de federale overheid geen geld heeft om te injecteren in dit aspect van de gezondheidszorg, dat niet langer een federale verantwoordelijkheid is.
• Er is geen akkoord om een nieuw kankerplan of een plan voor hart- en vaatziekten op te zetten. Het onderwerp wordt in dit stadium niet eens genoemd in de notities. Ook een wijziging van het alcoholplan staat niet op de agenda.
• Delegatie van taken: een belangrijk meningsverschil tussen de stakeholders in dit stadium. Frank Vandenbroucke zou bereid zijn om nieuwe gezondheidsprofielen op te stellen voor de eerstelijn. De details zijn nog vrij vaag. Dit zorgt voor heel wat spanningen rond de tafel. Voor hem zou de delegatie van taken het volgens sommige stakeholders mogelijk moeten maken om in te spelen op de tekorten aan verpleegkundigen, voornamelijk, en huisartsen. Sommige deskundigen maken zich echter zorgen over de kwaliteit van de opleiding voor deze nieuwe mensen die de gezondheidszorg binnenkomen en geen verpleegkundigen of huisartsen zijn.
• Geen bereidheid van de huidige minister van Volksgezondheid en bepaalde andere partijen om de Riziv-quota voor artsen te veranderen.
• Tekort aan specialisten: voor sommige partijen is er in dit stadium geen sprake van dat de federale regering deze kwestie opneemt. Ze schuiven de kwestie door naar de gemeenschappen, die verantwoordelijk zijn voor de planning van het aanbod van artsen.
• De toekomst van de mutualiteiten: de kwestie zit muurvast tussen de standpunten van de MR en de N-VA enerzijds en Vooruit anderzijds.

Kortom, ondanks enige vooruitgang blijven de federale onderhandelingen over gezondheid gekenmerkt door meningsverschillen die overwonnen zullen moeten worden om tot een globaal akkoord te komen, want, zoals een van de spelers het verwoordde: "De methodologie is niet goed voor de werkgroep gezondheid. Het zal moeten veranderen als we effectief vooruitgang willen boeken."