De afschaffing van de terugbetaling voor teleconsultaties weekte een lawine van ruim 600 reacties los bij onze lezers. Specialisten uit verschillende disciplines zoals kinderneurologie, dermatologie, oncologie, endocrinologie en psychiatrie uiten hun bezorgdheid.

Voor velen was de teleconsultatie een efficiënt hulpmiddel dat niet alleen de werkdruk verlichtte, maar ook een meerwaarde bood voor de patiënt. Toch blijven er kritische stemmen die het systeem zoals het tot nu toe bestond, in vraag stellen.

Zorgcontinuïteit en -toegankelijkheid

Tal van specialisten onderstrepen het nut van teleconsultaties bij de opvolging van chronische patiënten en de bespreking van onderzoeksresultaten. “Teleconsultaties zijn essentieel om de toenemende zorgvraag bij een vergrijzende bevolking te beantwoorden,” meent een neuroloog. Vanuit die hoek volgt ook striemende kritiek op de huidige organisatie van de kinderneurologie: “Het is onaanvaardbaar dat we 'gratis' moeten blijven werken voor patiënten met een deficitaire dienst als gevolg. Zoals de kinderneurologie vandaag vergoed is, kan een afdeling die het goed meent met de patiënt en zijn familie en de tijd die zij verdienen aan hen besteedt, enkel deficitair zijn.”

Een dermatoloog schrijft het zo: “Dankzij een korte telefonische bespreking en eventueel een doorgestuurde foto kunnen we inschatten of een fysieke raadpleging nodig is of niet. Dat bespaart zowel de patiënt als de arts veel tijd.” Een collega treedt hem bij: “Als dermatoloog hebben we al lange wachttijden wat ik kon beperken door veel patiënten via een telefonische consultatie verder te helpen. Al deze patiënten moeten nu ook op raadpleging komen waardoor:

1. Wachttijden nog langer worden
2. Gezondheidszorg met meer kosten wordt opgezadeld, want een telefonische consultatie was goedkoper dan een fysieke.

Efficiëntie en werkdruk

Naast de verbetering van de patiëntenzorg wijzen specialisten op de efficiëntiewinst. “Voor patiënten die ver van het ziekenhuis wonen, betekende een telefonische bespreking van resultaten een aanzienlijke tijdsbesparing,” legt een internist uit. Een cardioloog voegt daaraan toe: “Telefonisch bespreken van resultaten, medicatie bijsturen en medische vragen beantwoorden kost tijd en moet als een volwaardige medische handeling worden erkend.”

Daarbij sluit ook een kinderarts zich aan, al is het voor hem dubbel: “In een tertiair centrum (waar ik werk) komen patiënten op doorverwijzing met een reistijd van soms meerdere uren. Het is geen service om deze patiënten te laten terugkomen op consultatie voor de bespreking van de resultaten. Dat zou voor mij als arts echter wel het gemakkelijkste zijn. Veel telefoontjes met resultaatbespreking duren even lang als een fysieke consultatie.” Dus dringt hij aan op een minimale vergoeding.

Psychiaters maken zich eveneens zorgen over de impact van de afschaffing op hun patiënten. “Voor mensen met psychische aandoeningen was teleconsultatie een toegankelijke manier om ondersteuning te krijgen tussen fysieke consultaties door,” reageert een psychiater. “Dat de teleconsultatie wegvalt, betekent dat sommige patiënten nu langer zonder opvolging blijven.” Of nog: “Zeker binnen de psychiatrische context zijn teleconsulten een ideaal hulpmiddel om erger of overconsumptie van fysieke consultaties te vermijden. Je kan korter op de bal spelen, sneller medicatie aanpassen, acute situatie sneller inschatten, opnames vermijden door geruststelling en vlotte tussentijdse evaluaties.”

Kritiek

Niet alle artsen zijn even positief over teleconsultaties. Sommige specialisten zetten in de verf dat deze vorm van consultatie misbruikt werd en dat de afschaffing gerechtvaardigd is. “Teleconsultaties zijn een noodoplossing uit de coronaperiode en mogen geen standaard worden. Geneeskunde is gebaseerd op fysiek contact met de patiënt,” stelt een chirurg. Een andere specialist zegt: “Het systeem werd te vaak misbruikt voor eenvoudige attesten en voorschriften. Dat is geen geneeskunde.”

Anderen wijzen op fraude binnen het systeem: “Ik stel vast dat véél collega's misbruik maken van dit consult: jackpotje!!” aldus een specialist. Een andere arts gaat nog verder: “Te veel misbruiken, volledig afschaffen.”

Sommige artsen beklemtonen dat de verantwoordelijkheid bij de patiënt ligt. “Mensen verwachten steeds vaker dat ze alles telefonisch kunnen regelen. Dat is niet houdbaar,” aldus een endocrinoloog. “We moeten patiënten opnieuw leren dat een consultatie in de praktijk noodzakelijk is voor een goede diagnose en behandeling.”

Redelijke prijs, gecontroleerde herinvoering

Ondanks de verdeeldheid onder specialisten pleiten velen voor een gecontroleerde herinvoering van teleconsultaties. “In plaats van een totale afschaffing had men beter gezocht naar een systeem met duidelijke richtlijnen en een limiet op het aantal teleconsulten per patiënt per jaar,” schrijft een internist. “Je moet niet heel de artsenpopulatie straffen omdat er 29 artsen zijn die het systeem fors hebben misbruikt”, klinkt het elders.

Een neuroloog suggereert een forfaitair systeem, zoals in andere landen: “Een vaste vergoeding per patiënt, gekoppeld aan een globaal zorgmodel, zou beter passen bij de praktijkrealiteit.” Een andere specialist meldt dat een vorm van vergoeding noodzakelijk blijft, en zelfs meer dan dat: “Redelijke prijs? vraag eens een kopie aan een notaris of een advocaat, dan zul je direct zien wat een redelijke prijs is. Teleconsult is efficiëntie koppelen aan betere dienstverlening. Hoe zit het met de Nederlandse arts die ooit werd opgevoerd met 80% teleconsulten vanuit Italië? Heel het clownesk gedoe van politiek is mij een doorn in het oog.”

Vele vragen blijven nog open: zal teleconsultatie ooit terugkeren als een volwaardig onderdeel van de zorg, of blijft het een tijdelijke oplossing uit het covid-tijdperk? Daarvoor ligt de bal in het kamp van de speciale werkgroep die zich hierover buigt. Maar dan moet men wel elke vorm van demagogie en populisme schuwen.

 > Alle getuigenissen

Lees ook:
> Enquête: 9 op de 10 artsen willen terugbetaling teleconsultaties
> ASGB: “Vraag  van 10-15 euro voor teleconsultatie nemen we mee”
> Teleconsultatie in de pediatrie: een efficiënte oplossing!
> "Resultaten enquête inzetten bij onderhandelingen" (Bvas)