De stijgende energie- en loonkosten treffen de zeven universitaire ziekenhuizen hard. Volgens de eerste ramingen van Pr. Pierre Gillet zou het gecumuleerde tekort tegen 2023 oplopen tot 100 à 200 miljoen euro.

De tendens is al maanden bekend, maar de eerste ramingen van dr. Gillet, voorzitter van de Raad Universitaire Ziekenhuizen België (RUZB), zijn zorgwekkend. De drie Franstalige universitaire ziekenhuizen vertonen voor 2023 (nog voorlopige) tekorten van 30 miljoen voor de HUB, 25 miljoen voor de CHU van Luik en 22 miljoen voor Saint-Luc. Ook de Vlaamse universitaire ziekenhuizen hebben het moeilijk.

Sinds 1997 was er geen moeilijkheden. "In het CHU van Luik heb ik sinds 1993 nog nooit een jaar met een tekort gehad. Dat was wel het geval in 2022 met 5 à 6 miljoen en in 2023 met een raming van bijna 25 miljoen", legt prof. Gillet, medisch directeur, uit. "We zullen proberen deze tekorten te beperken door herstructureringsplannen uit te voeren en onze kosten te verlagen, bijvoorbeeld in de ondersteunende diensten. In Luik hebben we besloten de CHU en de Citadelle samen te voegen om enkele miljoenen euro's te besparen door bepaalde activiteiten te bundelen.   

De federale regering heeft voor de eerste helft van dit jaar 80 miljoen euro vrijgemaakt om alle ziekenhuizen van het land te helpen om de stijgende energieprijzen en loonsverhogingen op te vangen. "Ter herinnering: in de UZ's moet 70% van de artsen in loondienst werken. Wegens de last van de indexering op deze salarissen en de discrepantie met de indexering van de Riziv-tarieven, lijkt de regering ons verzoek om de delta van 25 miljoen euro te compenseren te hebben gehoord. Om nog maar te zwijgen van de specifieke structurele lasten die verbonden zijn aan het loondienstverband. Die kosten onze ziekenhuizen bijna 115 miljoen euro", zegt professor Gillet.       

Zuster Anne, zie je nog niets aankomen? 
In de begroting van de financiële middelen (BMF) financiert subdeel B7 de specifieke activiteiten van de UZ's: onderzoek, innovatie en onderwijs. De RUZB pleit al jaren voor een verhoging van deze specifieke financiering. "Wij vertellen de regering dat deze taken een investering zijn in plaats van een last. In de context van eHealth en Value Based Outcomes moeten de universiteiten een verbindende rol spelen. Om klinisch onderzoek in België te houden en klinisch onderzoek en innovatie met elkaar te verbinden, dient de financiering van deze opdrachten verhoogd te worden. Sinds het eerste mandaat van Frank Vandenbroucke vertegenwoordigt deze financiering slechts 4,4% van onze omzet. In Frankrijk is dat 9% en in Nederland 16%. We vragen niet het onmogelijke. In 2002 zei de minister dat deze steun een derde van de inspanning vertegenwoordigde. Er moet nog tweederde van de inspanning geleverd worden. 

Prof. Gillet meent dat UZ's ook specifiek kunnen worden gefinancierd voor de zorg voor zeldzame en complexe ziekten. Hij wijst erop dat de minister van Volksgezondheid in zijn hervorming ziekenhuisnetwerken de specifieke opdrachten die enkel aan UZ's konden worden toegekend, heeft geschrapt.

"In de door Maggie De Block geïnitieerde hervorming werden de zorgopdrachten in drie kolommen verdeeld: de regionale, de supraregionale en de universitaire. Waarom zijn het er nu nog maar twee? Bovendien kunnen UZ's niet concurreren met algemene ziekenhuizen, die electieve operaties kunnen inplannen en minder ernstige gevallen kunnen opvangen."

De universitaire ziekenhuizen zijn voorstander van een ander financieringsmodel, zoals in Nederland of Duitsland, waar de prioriteit niet ligt bij het uitvoeren van nomenclatuurprocedures, maar bij het verzorgen van complexe gevallen.