De artsenhonoraria namen in 2022 slechts toe met 1,6%, een weerspiegeling van de nog steeds zwakkere ziekenhuisactiviteit die wel wat zou aantrekken in 2023 volgens het jaarlijkse MAHA-rapport van Belfius. De omslag naar daghospitalisatie wordt bevestigd.

De omslag naar daghospitalisatie zet zich in 2022 en 2023 duidelijk verder door. Dat betekent dat patiënten steeds meer slechts een dag in het ziekenhuis voor ingrepen - zoals bijvoorbeeld een galblaasoperatie - verblijven. De overheid stuurt ook aan op een versterking van de daghospitalisatie. 

57,4% van alle opnames al in daghospitalisatie

Het aantal klassieke opnames zit nog steeds niet op het niveau van 2019, het jaar voor de Covid-19-crisis. Ondanks het lichte herstel van de afgelopen jaren zit het aantal klassieke opnames nog 6,4% lager dan in 2019. De daling doet zich voor in alle soorten afdelingen, behalve in de geriatrie en pediatrie. Tegelijkertijd daalt de verblijfsduur van een klassieke opname, gemiddeld bedraagt deze nu 5 dagen. 

Tegenover de daling in de klassieke opnames staat de duidelijke opmars van de daghospitalisaties, die nu al 57,4% van alle opnames uitmaken. De trend versnelt nog in 2023. Vooral de chirurgische daghospitalisatie neemt een hoge vlucht. Op basis van de enquêtegegevens van de eerste helft van 2023 schatten we in dat deze dit jaar met maar liefst 22% toenemen. Dat heeft onder meer te maken met een betere overheidsfinanciering en een uitbreiding van behandelingen die in aanmerking komen voor financiering binnen het chirurgisch dagziekenhuis. Maar ook het gebrek aan personeel drijft ziekenhuizen naar het intensifiëren van hun dagopnames. Het overheidsbeleid is alleszins gericht op een shift van klassieke opnames met langere verblijfsduur naar daghospitalisatie. 

Omzet en honoraria

De hogere omzet werd vooral gedreven door de verhoging van het Budget Financiële Middelen (BFM +10,4%) en door hogere farmaceutische inkomsten (+8,9%).

In de omzet zitten ook de artsenhonoraria, die in 2022 slechts 1,6% toenamen. Deze bescheiden toename weerspiegelt de nog steeds zwakkere ziekenhuisactiviteit dan voor Covid en tegelijkertijd was er slechts een beperkte indexatie van de artsenhonoraria. De artsenlonen worden zoals steeds met een jaar vertraging aangepast aan de levensduurte, wat de ziekenhuisfinanciën in de afgelopen periode van galopperende inflatie parten heeft gespeeld, waarbij de omzet de kosten niet helemaal volgde. Een deel van het personeel – bij consultaties en medisch-technische diensten bijvoorbeeld – wordt immers betaald uit deze artsenbijdragen.

Volgens de eerste ramingen zouden de artsenhonoraria met 7,9% aangroeien dankzij de toegepaste indexatie en een beperkte stijging van de activiteit in 2023. 

Door de inflatieschok stegen de kosten meer dan omzet.

Lees ook:
> Ziekenhuizen voor 181 miljoen in het rood in 2022 (MAHA-rapport)
> Zorgnet-Icuro: "Overleven ziekenhuizen kan niet duren zonder ernstige gevolgen" (MAHA-rapport)
> Gibbis: wanneer zal overheid reageren? (MAHA-rapport)
> Vandenbroucke linkt financiële kwetsbaarheid aan duaal financieringssysteem (MAHA-rapport)

Meer info ook in de volgende papieren editie van De Specialist van 24 november.