Ik zit al bijna 30 jaar in de ziekenhuiswereld. Eerst als stagiair, dan als assistent, vervolgens als chirurg en nu als medisch directeur. Behalve heel zelden voelde ik geen vijandigheid tegenover vrouwen. Anderzijds heb ik gemerkt dat zij onzichtbaar zijn, dat zij niet geacht worden ambitie te hebben of dat hun aanwezigheid noodzakelijk is in de besluitvormingsorganen en -kringen...
Toen ik chirurgisch assistent was, zeker in de vorige eeuw - maar nog geen 100 jaar geleden - was ik zeer verbaasd over een nochtans banale dienstvergadering. Ik kreeg de kans om mijn toekomstig beroep te leren in een grote orthopedische afdeling waar we met meer dan tien artsen waren. Ik had niet gemerkt dat ik de enige vrouw in het team was. Om u de waarheid te zeggen, dat is niet helemaal waar: er was een andere vrouw, zeer toegewijd en bekwaam, gewaardeerd door iedereen: de secretaresse van het departement.
Op die dienstvergadering hadden we een medisch vertegenwoordiger die ons een nieuwe prothese kwam aanbieden. Ik had hem één of twee keer eerder ontmoet. Hij wist heel goed dat ik dokter was en een assistent in de dienst. Toen hij aankwam, was het een commerciële klus, de afgevaardigde begroette persoonlijk alle leden van de dienst door hun de hand te schudden: "Goedemorgen dokter, goedemorgen mevrouw, goedemorgen dokter..." Dus er waren dokters en een dame op die afdeling, maar geen heren. Was het een vorm van beleefdheid, een overblijfsel van hoofse regels?
Helemaal niet. Deze meneer had zich niet gerealiseerd dat de titel van arts door een vrouw kon worden gevoerd. We schreven 1994...
"We blijven lichtjaren verwijderd van pariteit"
Ik vervolgde mijn loopbaan. Ik moet toegeven dat ik als chirurg nooit enig wantrouwen bij de patiënten heb gevoeld bij de idee door een vrouw te worden geopereerd. Ik heb nochtans 10 jaar transplantatiechirurgie beoefend, een zware chirurgische activiteit met risico's omdat ze gericht is op zeer zieke patiënten. Patiënten accepteren heel gemakkelijk en natuurlijk om door vrouwen behandeld te worden. We wisten dat voor verpleegkundige zorg, ik kan het bevestigen voor chirurgische zorg.
70% meisjes in medische faculteiten
Daarna werkte ik in een groot universitair ziekenhuis. Toen ik daar aankwam, was er van de meer dan 20 medische diensten maar één geleid door een vrouw. We leefden al in de 21e eeuw. Sindsdien zijn er nog een paar bijgekomen, maar we zijn nog lichtjaren verwijderd van pariteit. In 2018 bleek nog Artsenkrant dat van de 21 voorzitters, CEO's en medisch directeuren van de 7 universitaire ziekenhuizen van het land, er slechts één vrouw was: de voorzitter van het Erasmus Ziekenhuis Brussel.
Hier zijn we dan in 2019. Bvas, het grootste artsensyndicaat van ons land, publiceert op sociale netwerken met trots de foto van het nieuwe dagelijks bestuur van het syndicaat. Er zijn 14 mannen en geen vrouwen. Met bijna 48% vrouwen bij de artsen in België in 2020 en 70% meisjes in de aula's van de medische faculteiten is deze afwezigheid van vrouwen in een representatieve vergadering van artsen verrassend. Toen ik de Secretaris-Generaal naar deze afwezigheid vroeg, antwoordde hij dat het een kwestie van bevoegdheid, beschikbaarheid en geschiedenis was.
Mannen zijn de enigen die we zien
Tot slot maakte de Koninklijke Academie voor Geneeskunde van België enkele dagen geleden de lijst van nieuwe Belgische leden bekend. Bingo: 5 nieuwe leden, 5 mannen! Laten we eerlijk zijn, er zijn ook 8 nieuwe buitenlandse leden. Bij de 8 nieuwe leden tellen we één vrouw. Gefeliciteerd, ze moet echt uitzonderlijk zijn!
Ik loop al bijna 30 jaar rond in ziekenhuizen. Eerst als stagiair, dan als assistent, vervolgens als chirurg en nu als medisch directeur. Behalve uitzonderlijk heb ik geen frontale vijandigheid tegenover vrouwen gevoeld. Anderzijds heb ik gemerkt dat zij onzichtbaar zijn, dat wij niet aan hen denken, dat wij niet vinden dat zij ambitie moeten hebben of dat hun aanwezigheid noodzakelijk is in de organen en cenakels van besluitvorming, vertegenwoordiging en macht.
Van vrouwen wordt erkend dat zij een natuurlijk vermogen tot luisteren hebben; het wordt tijd dat mannen hun vermogen ontwikkelen om hun ogen te openen... Zodat zij niet langer onzichtbaar zijn en legitiem de ladder kunnen beklimmen op basis van hun vaardigheden, en niet door een jacht naar quota.
Heren, het is hoog tijd dat jullie beginnen, want wij, wij zien jullie!
Vertaling van een artikel gepubliceerd in L Post
