Patiënten met prikkelbaredarmsyndroom die hun dieet aanpasten met behulp van een speciale app, zijn efficiënter geholpen dan patiënten die klassieke medicatie namen. Dat blijkt uit een twee jaar durende studie van UZ Leuven, waarvan de resultaten donderdag bekend zijn gemaakt. De app zal vanaf juni beschikbaar zijn via de huisartsen.

De studie volgde 470 patiënten die voor de eerste keer naar de huisarts gingen met symptomen van het prikkelbaredarmsyndroom. De helft van de patiënten kreeg een behandeling in de vorm van een vereenvoudigd laag-fodmapdieet, dat bepaalde voedingsgroepen afbouwt of uitsluit. Dat dieet konden ze volgen via een app, ontwikkeld door diëtisten van het UZ Leuven. De andere helft van de patiënten kreeg een behandeling met de klass ieke geneesmiddelen voor prikkelbaredarmsyndroom.

Zowel het dieet als de medicatie bleken acht weken later goede resultaten op te leveren. Maar het dieet scoorde beter dan de geneesmiddelen: met medicatie zag 62 procent van de mensen de symptomen verminderen of verdwijnen, met het dieet was dat 71 procent. Na zes maanden bleken bijna alle patiënten gemotiveerd om de behandeling voort te zetten, zowel met de medicatie (82 procent) als met het dieet (91 procent).

"We zijn zelf verrast door de goede resultaten", zegt professor Jan Tack, gastro-enteroloog in UZ Leuven. "Het laag-fodmapdieet bestaat al langer bij gespecialiseerde diëtisten, maar was niet toegankelijk voor een breed publiek. We maakten een app die zo eenvoudig is dat iedereen hem zonder uitleg kan gebruiken. Bijna alle patiënten die het dieet volgden voor de studie bleven het ook na afloop van de studie gebruiken."

Wetenschappelijke literatuur toonde al aan dat een laag-fodmapdieet klachten bij het prikkelbaredarmsyndroom kunnen verminderen. Wie het dieet volgt, haalt zes grote voedingstypes, waaronder fructanen, polyolen, fructose of lactose, uit zijn eetpatroon gedurende zes weken. De begeleiding van een ervaren diëtist is dus nodig. Na zes weken kijkt de diëtist of de symptomen beter zijn, waarna er telkens een voedingsgroep weer mag gegeten worden, om na te gaan welk effect dat heeft.

UZ Leuven-diëtisten ontwikkelden nu een app met een vereenvoudigd fodmap-verlagend dieet, waarin lijsten staan die zeggen wat wel en wat niet mag gegeten worden. Er zijn menulijsten met vervangproducten en telkens een veertigtal ontbijten, lunches, avondmalen, desserts en tussendoortjes.

"Het is de eerste keer dat we in de praktijk kunnen aantonen dat een dieet beter werkt dan de bestaande medicatie. Dat betekent niet dat de app voor iedereen even goed werkt", zegt professor Tack. "Wie een druk internationaal leven leidt of vaak op restaurant eet, is vermoedelijk beter af met de medicatie. En patiënten met ernstige en langdurige klachten van prikkelbaredarmsyndroom blijven we natuurlijk doorverwijzen naar gespecialiseerde diëtisten, die hen kunnen begeleiden bij de uitgebreidere versie van het laag-fodmapdieet."