Laten meer vrouwen zich screenen op baarmoederhalskanker als ze dat gewoon thuis kunnen doen in plaats van bij een huisarts of gynaecoloog? Dat onderzoeken ze aan de UGent. In september krijgen 1.125 Vlaamse vrouwen voor het eerst een zelftest in de brievenbus, schrijft De Morgen. De pathologen waarschuwden eerder in De Specialist voor 'experimenten' met HPV-testen.
Blijkbaar spiegelen de onderzoekers van UGent zich aan onze noorderburen: Nederlandse vrouwen die 30 worden, krijgen sinds het begin van de zomer thuis een zelftest opgestuurd met een uitnodiging om zich te laten screenen op het humaan papillomavirus (HPV). Vrouwen hoeven voor een vaginaal uitstrijkje dus niet meer naar de huisarts of gynaecoloog en kunnen de test thuis doen, die volgens Nederlandse artsen even betrouwbaar is.

Ook bij ons wordt die mogelijkheid nu dus onderzocht. Elk jaar krijgen ongeveer 350 vrouwen in Vlaanderen baarmoederhalskanker. Een deel van hen heeft zich al enkele jaren niet laten screenen, ook al krijgen alle vrouwen tussen 25 en 64 om de drie jaar een uitnodiging om langs te gaan bij hun huisarts of gynaecoloog. In ons land wordt een uitstrijkje elke drie jaar volledig terugbetaald voor vrouwen tussen 25 en 65 jaar.

"Over twee weken, vanaf 1 september, zullen huisartsen in 45 Vlaamse huisartspraktijken vrouwen tijdens een consultatie - om wat voor reden ook - zelfafnamesets aanbieden", zegt onderzoekster Eva Gezels. "In de loop van september zullen we ook zelftests naar 1.125 vrouwen in Vlaanderen uitsturen. Zij zijn willekeurig gekozen."

Wie wil deelnemen kan de test op een zelfgekozen moment uitvoeren en in een voorgefrankeerde enveloppe opsturen naar het labo. Binnen de twee weken is het resultaat bekend.n"We willen kijken of thuis testen een effectieve manier is om de participatiegraad te verhogen", zegt de onderzoekster. Het team van de UGent, professor Sara Willems en onderzoeksters Kaatje Van Roy en Eva Gezels, werkt daarvoor samen met Sciensano, het Centrum voor Kankeropsporing (CvKO), de Stichting Kankerregister en andere Vlaamse universiteiten. 

Vlaamse dekkingsgraad veel hoger dan Waalse

De helft van alle Belgische vrouwen laat zich - zoals aanbevolen - minstens om de drie jaar controleren op baarmoederhalskanker. Dat blijkt uit een recente bevraging bij duizend vrouwen in opdracht van MSD.

Volgens Kom op tegen Kanker bedroeg de zogenaamde dekkingsgraad in Vlaanderen voor 2021 nog 63 procent. "Dat is redelijk en ligt in de lijn van de gezondheidsdoelstellingen van de Vlaamse overheid (65 procent)", aldus Kom op tegen Kanker. Op zich doet Vlaanderen het dus zeker niet slecht, klinkt het bij de organisatie. "In Wallonië is de graad veel lager, bovendien vallen sommige vrouwen buiten de statistieken omdat ze zich om de vier jaar laten controleren."

Onlangs stelden de anatoom-pathologen zich kritisch op tegenover de centralisatie van HPV-testen die ze contraproductief vinden en kwaliificeren als 'een logistieke uitdaging die en kwalitatief onnodig is.' "Als men dan toch de vergelijking met Nederland maakt, doe dat dan volledig en zie ook de onheilspellende trends onder ogen." De pathologen reageerden toen op een maatregel van minister Vandenbroucke die naar een HPV-test voor vrouwen tussen 30 en 64 jaar om de vijf jaar wil. De federale overheid voorziet hiervoor 40 miljoen. 

> Pathologen waarschuwen voor verandering screening baarmoederhalskanker