De Federatie Palliatieve Zorg Vlaanderen (FPZV) betreurt dat een palliatief zorgtraject geframed wordt als een vertraging van de euthanasievraag. "Het doet de palliatieve zorgteams onrecht aan, want zij zijn vaak een hefboom naar de uitvoering van euthanasie", zegt FPZV-voorzitter Gert Huysmans.

De Morgen schrijft vandaag dat verschillende katholieke ziekenhuizen de uitvoering van euthanasie proberen af te remmen, door hun patiënten te verplichten eerst een palliatieve procedure te doorlopen. Het verplicht maken van het palliatief proces bij iemand die euthanasie vraagt, is nochtans onwettig, aldus de krant.

"In principe mogen ziekenhuizen zo'n palliatief traject niet opleggen", zegt professor Luc Deliens van de multicisciplinaire onderzoeksgroep Zorg rond het Levenseinde van de VUB en de UGent in De Morgen. "Dat is in strijd met de wet op patiëntenrechten." 

Een patiënt verplichten tot een behandeling kan niet”, aldus ook advocaten Sylvie Tack en Evelien Delbeke in De Morgen. 

De Socialistische Mutualiteiten treden de experts bij. Algemeen secretaris Paul Callewaert wijst onder andere op een studie die het ziekenfonds in 2015 uitbracht. “Uit onze studie ‘Levenseinde in woonzorgcentra’ bleek dat slechts 13 procent van de Vlaamse woonzorgcentra toekomstige rusthuisbewoners correct informeerden over hun beleid inzake levenseinde. We schreven toen al dat álle voorzieningen de wettelijke mogelijkheid tot de vraag naar euthanasie binnen hun muren moesten respecteren.”

Hetzelfde probleem stelt zich volgens hem dus ook in ziekenhuizen. “Het is uiterst betreurenswaardig dat een ziekenhuis de nuances van de euthanasiewet misbruikt om niet in te gaan op het recht van de vrije en geïnformeerde toestemming, én het weloverwogen verzoek van de patiënt te negeren”, zegt Callewaert.

“De wetgeving is nochtans duidelijk. Waarom blijven sommige ziekenhuizen die dan dwarsbomen? Een levenseindebeslissing is niet alleen voor de patiënt maar ook voor zijn naasten een heel ingrijpende ervaring, het laatste toevluchtsoord.”

Achterhaald

Volgens Gert Huysmans is de framing van het palliatief zorgtraject als een soort vertraging van het euthanasieproces "achterhaald". "Je zal hard moeten zoeken naar palliatieve zorgteams die palliatieve zorg gebruiken om de euthanasievraag kort te sluiten", stelt hij. "De realiteit van vandaag is net het omgekeerde: het zijn palliatieve teams die de euthanasie-uitvoering mogelijk maken en ondersteunen. Zij zorgen ervoor dat artsen en verpleegkundigen de vraag serieus nemen en ermee aan de slag gaan."

De voorzitter benadrukt dat het palliatieve zorgtraject altijd moet afgetoetst worden aan de wil van de patiënt, maar dat de wet ook stelt dat bekeken moet worden of er een redelijk alternatief is voor het lijden van de patiënt.

Zo stellen sommige patiënten de euthanasievraag uit wanhoop, omdat er bijvoorbeeld te weinig aan goede pijnstilling gedaan is. In dat geval getuigt het net van goede zorg om de patiënt te informeren naar alle vormen van pijnbestrijding. "Het zou zonde zijn als de euthanasievraag door de patiënt gesteld zou worden, enkel omwille van slechte zorg", aldus Huysmans.