Voor het eerst lichten Riziv, FOD Volksgezondheid en FAGG samen de ziekenhuizen door en doen verbetervoorstellen voor het traject dat patiënten volgen voor obesitaschirurgie, de zorgkwaliteit en de opvolging van diezelfde patiënten. Alle 97 ziekenhuizen ontvangen nu een volledig maar geanonimiseerd verslag van de audit en er zitten nog twee audits in de pipeline.

Uit het auditrapport blijken duidelijke verschillen tussen die ziekenhuizen. De audit had een ambitieus karakter en richtte zich in eerste instantie op de analyse van gegevens van 97 ziekenhuizen die ingrepen bij zwaarlijvigheid uitvoerden in 2016. Bij 19 ziekenhuizen zijn die gegevens daarna ook ter plaatse bestudeerd, onder meer om na te gaan of ze overeenstemden met de praktijk en om de werking op het terrein beter te begrijpen.

Belangrijkste besluiten

• Het ene ziekenhuis is het andere niet voor ingrepen bij zwaarlijvigheid. Enkele voorbeelden: ze voeren niet altijd dezelfde ingreep uit bij dezelfde indicatie.
  Het ‘traject’ van de patiënt vóór de ingreep varieert (raadplegen van artsen en paramedici, technische onderzoeken, documentatie van het gevolgde dieet).
  De follow-up na ontslag uit het ziekenhuis varieert (raadplegen van zorgverleners, frequentie en duur).
• Een aantal elementen, zoals de ontslagbrief en coderen van hoofd- en nevendiagnoses, doen de ziekenhuizen over het algemeen al goed, maar er zijn een aantal verrassende negatieve uitschieters.
• Een aantal elementen, zoals de aanwezigheid van een register, een multidisciplinair verslag en een documentatie van het gevolgde dieet, scoren algemeen matig bij de ziekenhuizen, mogelijk door ontoereikende regelgeving.
• Sommige ziekenhuizen rekenen ingrepen bij zwaarlijvigheid niet als zodanig aan, maar wel als andere medische ingrepen.
• Er waren ook extra terugbetalingscodes met een zeer sterke variatie, zoals bv. het aanrekenen van een pijnpomp dat varieert van 37 ziekenhuizen die het nooit aanrekenen tot een aantal ziekenhuizen die het bijna systematisch aanrekenen.
• In het handelen van de verpleegkundigen blijkt een variatie te zitten.

Belangrijkste adviezen

• De patiënt een degelijk ‘zorgpad’ aanbieden: multidisciplinair (betrek bv. ook de huisarts) en zowel in als buiten het ziekenhuis. Daarbij de nadruk leggen op langdurige follow-up.
• De patiënt responsabiliseren: hij kan zelf een cruciale rol spelen in de behandeling van zwaarlijvigheid via dieet, beweging, levensstijl, enz. Vanuit de audit is er dan ook een voorstel om terugbetaling uit te werken voor bepaalde zorg die nu niet terugbetaald is (bv. van diëtist), in functie van het gevolgde traject.
• De onderzoeken en raadplegingen standaardiseren die voor en na een ziekenhuisopname nodig zijn.
• De ‘nomenclatuur van de geneeskundige verstrekkingen’ bij zwaarlijvigheid aan de huidige medische technieken en inzichten aanpassen.
• De elementen in de wetgeving bijwerken die aanleiding kunnen geven tot een lagere kwaliteit van gezondheidsprocessen, misbruik en medische ‘overconsumptie’. De wetgeving spreekt bv. over 1 jaar gedocumenteerd dieet, maar geeft hieraan geen enkele inhoudelijke invulling.
• Een geüniformiseerd nationaal elektronisch register oprichten met daarin alle ingrepen die uitgevoerd zijn bij zwaarlijvigheid. Het elektronisch patiëntendossier is daarvoor een belangrijke informatiebron.
• De ziekenhuizen belonen die zelf al ‘best practices’ ontwikkeld hebben.
• De follow-up van ziekenhuizen verzekeren die het minder goed doen.

Stappen na deze audit

Alle 97 ziekenhuizen ontvangen nu een volledig maar geanonimiseerd verslag van de audit, zowel van het deel dat gebaseerd is op de pure gegevens als van het deel dat gebaseerd is op het terreinbezoek. Het auditverslag moet de ziekenhuizen helpen om waar nodig het volledige zorgtraject en de behandelingen van zwaarlijvigheid bij te sturen, de doelmatigheid ervan te verbeteren en de conformiteit aan de wetgeving te optimaliseren.

Dit auditrapport is de 1e realisatie van de Cel audit ziekenhuizen, opgericht in gemeenschappelijk beheer door het Riziv, de FOD Volksgezondheid en het FAGG. De 3 instellingen bundelen hun expertise, databestanden en koppelen voor alle ziekenhuizen de diagnose- en behandelingsgegevens aan de facturatiegegevens. Door deze nieuwe gezamenlijke aanpak wil de federale overheid meer sturend toezicht houden op de ziekenhuizen.

Spiegel

De audits zijn als het ware een spiegel voor de ziekenhuizen: ze krijgen een vollediger inzicht in hun eigen handelen. Van daaruit kunnen artsen en ziekenhuizen dan samen met de overheid werken aan een continue verbetering. Het doel is dan ook toekomstgericht bijsturen, eerder dan bestraffen voor het verleden.

Het volledige auditrapport over ingrepen bij zwaarlijvigheid en een samenvatting staan op de website van het Riziv.

De volgende 2 audits zitten alvast in de pipeline:

• Een eerste analyse van de impact van ‘laagvariabele zorg’
• Zware medische beeldvorming.