De nationale raad onderzocht de vraag of het afleveren van een artsenattest om een leerkracht toe te staan op school medicatie toe te dienen aan een leerling, deontologisch gerechtvaardigd en nuttig is. Aanleiding was een schooldirecteur lager onderwijs die via de ouders een medisch attest vraagt van de behandelend arts voor toediening van medicatie op school aan een leerling door een leerkracht. De regeling "bekwame helper" botst met mogelijke administratieve overlast.

In het verleden antwoordde de nationale raad meermaals positief op vragen over het uitoefenen van eenvoudige zorgtaken binnen de context van de kinderopvang of het onderwijs. De nationale raad meent dat het soms gerechtvaardigd is dat begeleiders of leerkrachten bij kinderen sommige verpleegkundige handelingen stellen, op vraag van de ouders en in overleg met de behandelend arts en de toezichthoudende medische dienst. Dat ondanks het ontbreken van een wettelijk kader.

"Bekwame helper"

Ondertussen heeft de wetgever op 11 juni 2023 een nieuwe wet afgekondigd die deze problematiek via het statuut van de “bekwame helper” tegemoetkomt.

De bekwame helper is iemand die, in het licht van een beroep (bv. leerkracht lager onderwijs) of een vrijwilligersactiviteit buiten een zorgvoorziening, een patiënt moet verzorgen. Hij moet volgens een door een arts of een verpleegkundige opgestelde procedure of zorgplan, van deze laatste de toelating krijgen om bij deze patiënt één of meer technisch-verpleegkundige verstrekkingen uitoefenen. Dat als hulp bij het dagelijks leven,

Bij koninklijk besluit dient een lijst te worden opgesteld van de betreffende technische verstrekkingen, de voorwaarden voor de uitoefening en de instructie- of opleidingsvoorwaarden die voor deze toelating vereist. De wet in kwestie is nog niet van kracht. Dat gebeurt op een nog later te bepalen datum bij koninklijk besluit.

Administratieve overlast

De regeling van de bekwame helper dreigt evenwel voor administratieve overlast te zorgen bij artsen en verpleegkundigen. Voor relatief eenvoudige handelingen zou immers telkens een schriftelijke toelating nodig zijn van een arts of een verpleegkundige. Daarom heeft de minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid een ontwerp van koninklijk besluit voorgesteld voor “activiteiten die behoren tot het dagelijks leven” waarvoor geen voorafgaande instructie nodig is, mits respect van de voorwaarden die zijn opgenomen in het ontwerpbesluit.

In afwachting houdt de nationale raad vast aan zijn eerder standpunt. Hieruit volgt dat een medisch attest met de nodige instructie aan de leerkracht lager onderwijs over het gebruik van de medicatie afgeleverd door de behandelend arts van het kind nuttig en noodzakelijk kan zijn en een waarborg voor adequaat handelen.

Wat betreft de kinderopvang, heeft het Agentschap Opgroeien van de Vlaamse overheid in overleg met de pediaters en de huisartsen een aanbeveling opgesteld voor toedienen van specifieke medicatie. Een attest met instructie van een arts wordt niet vereist als er duidelijke afspraken worden gemaakt met de ouders en op de verpakking van de medicatie een etiket kleeft van de apotheker met de naam van het kind, de naam van de behandelend arts en de nodige toedingingsinstructies.

> "Bekwame helper" verpleegkundige krijgt wettelijk kader